Cz. II
Wizerunek zawodowy pielęgniarek
„Wizerunek to sposób, w jaki dana osoba lub rzecz jest postrzegana i przedstawiana”.
Jest to jednak definicja bardzo nieprecyzyjna, gdyż na wizerunek składa się cały szereg elementów, które powinno podzielić się na trzy części.
- wygląd zewnętrzny a mianowicie strój, figurę, makijaż, prezencję.
- zachowanie: cechy takie jak porozumiewanie się, mimika, gestykulacja, postawa, sposób poruszania się, elementy pozasłowne, niewerbalne.
- cechy osobnicze jak usposobienie, kompetencje, wartości, kwalifikacje, światopogląd.
Żeby wizerunek był miarodajny musi być harmonijny, a wszystkie elementy powinny łączyć się ze sobą i być rezultatem spoistości w sposób naturalny. Nie należy zapominać, że wizerunek możemy kreować i samodzielnie tworzyć, oczywiście należy robić to w sposób przemyślany oraz w pełni świadomy. Cechą zewnętrzną jest wygląd, można go poprawić poprzez makijaż, fryzurę, ubiór. Na cechy biologiczne niestety nie mamy wpływu, choć niekiedy możemy zdecydować się na interwencję chirurgiczną. Reasumując, wygląd to nie wizerunek. Jest to jedynie element części, które się na niego składają. Wizerunek to nie tylko cechy biologiczne, ale także dobór odpowiedniej garderoby, która nie tylko maskuje niedoskonałości urody, ale przede wszystkim należyta dbałość o prezencję i wygląd zewnętrzny.
Budowanie własnego wizerunku to:
• język ciała jak komunikacja niewerbalna;
• umiejętności interpersonalne;
• budowanie właściwych relacji z ludźmi;
• sztuka porozumiewania się i modulacji głosu;
• zasady savoir- vivre, etykieta.
Zawód zaufania publicznego, gdzie zaliczane jest pielęgniarstwo, zmusza jakoby do respektowania standardów etycznych i moralnych, a jednocześnie wymusza realizację świadczeń medycznych na najwyższym poziomie.
Społeczeństwo chce postrzegać w pielęgniarce specjalistkę w swojej profesji, osobę oddaną bez reszty pacjentowi o nieposzlakowanej moralności, a jednocześnie starannie wykwalifikowaną zawodowo.
Współczesny wizerunek pielęgniarek w dużym stopniu tworzą media, poprzez seriale, filmy, stronnicze programy informacyjne głównie o nieustających w zawodzie protestach i strajkach.
Nikt jednak nie pamięta, że pielęgniarka nie jest już siostrą zakonną i opiekuje się pacjentami dobroczynnie, a jej zadania to nie tylko usłużne opiekowanie się chorymi i bez sprzeciwu wykonywanie poleceń lekarza.
Krzywdzącym jest ukazywanie wizerunku pielęgniarki przez mass media jako niedouczonej, mało inteligentnej, przebranej w tandetne ciuszki z atutami kobiecości na wierzchu, wciąż narzekającej na niskie pensje przy zbyt wysokim obciążeniu pracą.
W mediach nie mówi się o wykształceniu na poziomie akademickim, ustawicznym kształceniu, które narzucone jest ustawą art. 61 ust.1 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej z dnia 15 lipca 2011 r. „ pielęgniarka i położna mają obowiązek stałego aktualizowania swojej wiedzy i umiejętności zawodowych oraz prawo do doskonalenia zawodowego w różnych rodzajach kształcenia podyplomowego.”
W ochronie zdrowia na negatywny wizerunek mogą mieć wpływ także nieudane usługi ( np. zabiegi pielęgniarskie), które nie zawsze są rezultatem złych chęci czy niekompetencji pracowników, a często wynikają z niedostatecznej ilości zatrudnionych w Polsce pielęgniarek.
Rola pierwszego wrażenia, a budowanie wizerunku.
Usługi medyczne w dzisiejszych czasach są niematerialne, a jednocześnie zaliczane do usług profesjonalnych.
Cechują się wysoce specjalistyczną wiedzą personelu medycznego, a także ich kwalifikacjami, ustawicznym pogłębianiem wiedzy oraz podnoszeniem kwalifikacji zawodowych.
Wiąże się to z jednocześnie ze świadczeniem usług oraz korzystaniem z nich.
Wymaga to również postępowanie moralnego co często jest przeszkodą w normalizacji usług medycznych.
Pomoc medyczna to nie tylko leczenie i pielęgnowanie chorego, lecz też fragment postrzegania pacjenta, który wpływa na ocenę usług medycznych.
Nierozłącznym fragmentem procesu pomiędzy pacjentem a pielęgniarką jest relacja jaka zachodzi pomiędzy nimi. Pacjent dokonuje oceny instytucji oraz pracującego w niej personelu medycznego na podstawie osobistego zespołu wyznaczników. Taka ocena jest rezultatem czynników wewnętrznych, które to formułują pragnienia pacjentów wobec placówki, lekarzy i pielęgniarek. Rezultatem jest satysfakcja bądź jej brak.
Każdy człowiek, bardziej czy mniej świadomie pragnie pozytywnego wizerunku swojej osoby i to nie tylko aby mieć motywację, postrzegać samego siebie w aprobujący i przychylny sposób ale też dlatego, że afirmatywny wizerunek wzbudza przekonanie, iż jesteśmy efektywni oraz potrafimy zdobywać założone cele.
Nasz wizerunek wyraża również to jak sobie dajemy radę w życiu społecznym. Dla przykładu negatywny wizerunek samego siebie zachęca do przypatrzenia się naszym związkom międzyludzkim i podnieść starania aby je polepszyć. Wynikiem tego może być poprawa własnego wizerunku co w efekcie zmniejsza niepokój , który dotyczy związków interpersonalnych. Postrzeganie zbiorowości zawodowej pielęgniarek przez opinię społeczną związana jest z przekonaniami, opiniami i wizerunkiem, która trwa od wieków.
Pielęgniarka nie jest już usłużną siostrą zakonną, która pracuje charytatywnie i bez sprzeciwu wykonuje zlecenia lekarza.
Pacjent natomiast nie jest już tylko pacjentem.
Coraz częściej pacjent zna swoje prawa, wymaga od opieki zdrowotnej procedur, któregwarantują właściwą opiekę, pielęgnacje i leczenie.
Od pielęgniarek oczekuje kompetentnej zawodowej, kompleksowej oraz na bieżąco uzupełnianej wiedzy medycznej, zaangażowania w swoją pracę, moralnej postawy i empatii. Ocena pielęgniarki jest całością postrzegania nie tylko wizerunku zewnętrznego ale i zachowań społecznych, umiejętności, wiedzy. Na ogólną ocenę wizerunku ma również wpływ osobiste doświadczenie pacjenta.
Opinię publiczną w dzisiejszych czasach wzmacniają również media, które krzewią wizerunek nie tylko pielęgniarek ale poszczególnych grup zawodowych.
Dziennikarze i politycy również swoimi czasem niepochlebnymi wypowiedziami wpływają na postrzeganie grupy zawodowej pielęgniarek. Filmy i seriale medyczne tak chętnie oglądane przez społeczeństwo, gdzie każdy wręcz pacjent ma dla siebie pielęgniarkę i lekarza, leczy się w komfortowych warunkach i ma dostęp do wszystkich badań od ręki często daje błędne wyobrażenie o realnych placówkach zdrowia i pracującym tam personelu.
Ogromne znaczenie ma również postrzeganie przez pacjentów tego, jak do pielęgniarek odnoszą się lekarze, kierownictwo danej placówki gdzie pracuje pielęgniarka, a nawet samych pielęgniarek względem siebie.
Jeżeli pacjent widzi, że w danej placówce nie liczą się z pielęgniarkami, że są one lekceważone wówczas podobnie sami pacjenci będą się tak odnosić.
Natomiast jeśli kierownictwo traktuje pielęgniarki z należytym szacunkiem, a niewłaściwe zachowanie ze strony pacjenta, jego rodziny czy znajomych spotyka się ze zdecydowaną reakcją pracodawcy to i sami chorzy w sposób właściwy będą odnosić się do pielęgniarek. Właściwa atmosfera jaka panuje w placówce ochrony zdrowia, wzajemne pozytywne kontakty międzyludzkie bardzo szybko dostrzegalny jest przez pacjentów oraz ich najbliższych.
Bardzo ważne jest aby osoby zarządzający placówką medyczną zdawały sobie sprawę z tego faktu oraz w odpowiedni sposób kształtowały standardy tu panujące, aby wzmocnić swoją pozycje na rynku.
Pierwsze wrażenie można zrobić tylko raz. Powinniśmy o tym pamiętać gdyż trudno jest je zmienić. Zostaje ono w pamięci odbiorcy i jest niepodatne na weryfikacje oraz dezaprobatę. Oceniani jesteśmy już w pierwszym momencie spotkania a także mimowolnie oceniamy innych. Wygląd zewnętrzny, komunikacja werbalna i niewerbalna w pierwszej ocenie jest ważniejsze od tego co mamy „w środku”. Pierwsze wrażenie oparte jest na szablonach oraz fragmentarycznej ocenie, dlatego często jest subiektywne i krzywdzące. Bywają sytuacje, że nie mamy możliwości pokazania jacy jesteśmy rzeczywiście. Z tego powodu należy świadomie budować właściwy wizerunek od pierwszego spotkania. Osoba, która prezentuje się ładnie, jest zadbana podświadomie sprawia wrażenie osoby uczciwej, moralnej. Kreacje jednak, ani uroda nie przenoszą się na postrzeganie dobra ani uczciwości. Tak samo, jeśli ktoś wygląda niedbale to często oceniamy go na podstawie wrażenia jako kogoś mało inteligentnego, niekompetentnego, leniwego, a jednak cechy te związane są tylko z wyglądem.
Mgr Violetta Wydra
Źródła:
Strona internetowa EU- OSHA, temat: „Zagrożenia psychospołeczne i stres w pracy” https://osha.europa.eu/pl/themes/psychosocial-risks-and-stress, odsłona 31-05-2019, godz. 18:40
Drabik L., Kubiak- Sokół A.: „Słownik Języka Polskiego” PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017, str. 675
Kwiatkowska A., Krajewska- Kułak E.:, „Komunikowanie interpersonalne w pielęgniarstwie”, wyd. PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2016, str. 128
Opinia społeczna na temat zawodów zaufania publicznego, badanie, kwiecień 2004 rok. (http:// www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2004/K_073_04.PDF )
Krajewska- Kułak E., Łukaszuk C.: „Wielowymiarowość współczesnej medycyny” U.M. Białystok, Wydział Nauk o Zdrowiu, Białystok 2012,
Kenrick D. T., Neuberg S. L.: „Psychologia społeczna. Rozwiązane tajemnice” wyd. GWP, Gdańsk 2006, str. 322
Kunecka D.: „Jak cię widzą, tak cię piszą” Magazyn Pielęgniarki i Położnej 2011; 9: 4-5.
(https://medycynaipasje.com.pl/a2674/Jak-wzmocnic-swoj-wizerunek-jako-profesjonalnej-pielegniarki-.html )
Cd nastąpi…
Źródło grafik: Canva
Proszę zostaw odpowiedź