Rozwój Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce powinien dążyć do zaspokajania potrzeb pacjenta na zauważalnie wyższym, dla systemu i indywidualnego odbiorcy, poziomie w oparciu o nowe metody działania. Dynamiczna sytuacja pandemiczna w kraju i na świecie powoduje, że zarządzający systemami ochrony zdrowia szukają elastycznych rozwiązań, by zabezpieczyć swoich obywateli w świadczenia zdrowotne.
Pielęgniarki/rze i położne/ni już kilka lat wstecz, z dniem 1 stycznia 2016 r. nabyli nowe uprawnienia, które zostały określone w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2019 r. poz. 576, z późn. zm.) [1].
W chwili obecnej, nasze środowisko wraz z innymi zawodami, otrzymało kolejne uprawnienie, czyli kwalifikację do szczepienia przeciwko Covid-19. Uprawnienie to reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 kwietnia 2021 r. w sprawie kwalifikacji osób przeprowadzających badania kwalifikacyjne i szczepienia ochronne przeciwko COVID-19, – Dz.U. z 2021.poz.668 [2].
Celem przeprowadzonych przez nas badań sondażowych, było oszacowanie poziomu zainteresowania naszych środowisk rozszerzeniem uprawnień dotyczących wypisywania recept w celu kontynuacji leczenia, czy ordynowania leków, które obecnie wykorzystują.
Stowarzyszenie Pielęgniarki Cyfrowe w kwietniu bieżącego roku przeprowadziło ogólnopolskie badanie metodą sondażu diagnostycznego.
Należy podkreślić, że wyniki ankiety pozwoliły odpowiedzieć na pytanie, czy pielęgniarki/rze i położne/ni aktywni zawodowo są zainteresowani rozszerzeniem uprawnień w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych.
Zjawisko podejmowania przez pielęgniarki/rzy i położne/ych nowych zadań w polskim systemie ochrony zdrowia jest nowym obszarem badawczym i w związku z tym, wyniki mogą okazać się wartościowe dla decydentów oraz być inspiracją do dalszych analiz [3].
Ankietę wypełniły 244 czynnie pracujące osoby wykonujące zawody pielęgniarki/rza i położnej/ego, w tym 220 pielęgniarek/rzy (91,4%) i 21 położnych (8,6%).
Przeważająca większość ankietowanych (88,5%) posiada uprawnienia do ordynowania leków i wypisywania recept w celu kontynuacji leczenia.
Pozostali posiadają uprawnienia wyłącznie do wypisywania recept w celu kontynuacji terapii, jednak 10 osób (4,1%) wyraża wolę ukończenia kursu uprawniającego do ordynacji leków.
Z uprawnień tych korzysta 80,1% pielęgniarek i położnych, a kolejne 13,1% rozważa ich wykorzystanie.
Udział ośrodków/podmiotów, w których wystawiane są recepty przez ankietowane pielęgniarki/arzy i położne/ych to:
– 14,3% w ramach działalności gospodarczej,
– 33,2% respondentów wystawia recepty w Podstawowej Opiece Zdrowotnej,
– 78,3% jako recepty pro familiae/auctore,
Pozostały, nieznaczny udział procentowy stanowią ośrodki opieki hospicyjnej i długoterminowej.
Ważną kwestią jest, iż 84,4% respondentów w związku z ordynowaniem leków opowiedziało się za rozszerzeniem uprawnień do wystawiania pacjentom ZUS ZLA do 7 dni, a aż prawie 95% osób biorących udział w badaniu ankietowym za rozszerzeniem listy leków do ordynacji i kontynuacji leczenia.
Wnioski:
1. Wśród respondentów, aktywnych zawodowo pielęgniarek/rzy i położnych posiadających uprawnienia, aż 80% już wykorzystuje je w swojej działalności. Może to świadczyć o tym, iż pielęgniarki/rze i położne/ni z badanej grupy są przygotowane do korzystania z nowych uprawnień.
2. Jak się wydaje, mały udział wystawianych przez pielęgniarki recept do kontynuacji terapii w POZ, może być spowodowany brakiem wyceny świadczeń związanych z poradą pielęgniarki POZ.
3. Pielęgniarki/rze i położne/ni w przeważającej większości widzą potrzebę rozszerzenia uprawnień w zakresie wystawiania pacjentom ZUS ZLA do 7 dni oraz modyfikacji listy leków do ordynacji i kontynuacji leczenia.
Podsumowanie:
Rok 2020 i trwający 2021 i czas epidemii, to wyzwanie dla polskiej ochrony zdrowia. Stowarzyszenie Pielęgniarki Cyfrowe od kilku lat monitoruje sytuację środowiska pielęgniarskiego i w naszej ocenie wyniki badań są potwierdzeniem gotowości pielęgniarek/arzy i położnych do podjęcia nowych zadań dla poprawienia dostępności do świadczeń zdrowotnych.
Jak ukazuje inny raport z 2020 fundacji Alivia „Prawie 1/3 (30%) pacjentów zgłosiła, że w placówkach był tłok, który powodował, że nie było możliwe zachowanie 2 metrów odstępu od innych pacjentów. 1/3 chorych negatywnie oceniła przygotowanie placówki do świadczenia usług w czasie epidemii, a 36% pacjentów przyznało, że nie czuło się w niej bezpiecznie.”[4], co sugeruje, że zmiany są konieczne.
2. https://szczepienia.pzh.gov.pl/dla-lekarzy/kwalifikacja-do-szczepien-przeciw-covid-19
Katarzyna Kowalska
Joanna Lewoniewska
Grafika: Unsplash
W kontekście artykułu, piszecie Panie o szansie na rozwój pielęgniarstwa, właśnie tego doświadczyłam: pielęgniarka (indywidualna praktyka na kontr z nfz) otwierająca punkt szczepień w nowej lokalizacji dodanej do rpwdl: wizytacja nfz była, kontrolerki stwierdziły, że muszę uzupełnić zestaw p/wstrząsowy do wszystkich pozycji lekarskich(a to ma być punkt szczepien samodzielny pielęgniarki), inaczej nie przejdzie. w zestawie lekarskim morfina, clonazepam!! farmaceuta mówi,że te ich wymogi to bzdura na resorach, bo kto mi to sprzeda. I tak pielęgniarki mogą się rozwijać.