WIELKIE PROBLEMY GERIATRYCZNE

WYSTĘPOWANIE WIELKICH ZESPOŁÓW GERIATRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE PACJENTÓW ZAKŁADU OPIEKUŃCZO-LECZNICZEGO

OPIEKA NAD PACJENTEM W WIEKU GERIATRYCZNYM

Wyróżnia się umowne okresy życia człowieka: okres rozwojowy, okres twórczy, starość i długowieczność.

Według Światowej Organizacji Zdrowia starość rozpoczyna się w wieku 60 lat i trwa do ukończenia 89. roku życia. Okres ten dzieli się na starość wczesną (60-75 lat) i starość późną ( 76-89 lat).
Długowieczność definiowana jest u osób, które skończyły 90 lat lub więcej.
Wraz z wiekiem obserwuje się zmniejszenie rezerwy czynnościowej organizmu w odniesieniu do poszczególnych układów.

Zmiany zachodzące w organizmie oraz znaczne ograniczenie zdolności adaptacyjnych mają odzwierciedlenie w aspekcie bio-psycho-społecznym. Zmniejszenie sprawności prowadzi do stopniowego ograniczenia samodzielności oraz zwiększenia zależności od osób drugich.
Przebieg procesu starzenia się jest indywidualny dla każdej jednostki, charakteryzuje się różną dynamiką i stopniem zaawansowania procesów patologicznych.

W ujęciu społeczno-socjalnym niektóre czynniki przyspieszają proces starzenia: syndrom „pustego gniazda”, utrata pozycji w społeczeństwie, nieuniknione doświadczenia utraty związane ze śmiercią współmałżonka lub przyjaciół, zmiana roli z „dobro-dawcy” na „dobro-biorcę” mogą wpłynąć na spadek poczucia własnej wartości oraz zwiększenie izolacji społecznej.

Wielochorobowość

Badania dowodzą, że w Polsce ponad 78% osób w wieku powyżej 60 lat cierpi na jedną lub więcej chorób przewlekłych. Średnia ilość chorób przewlekłych u osób w wieku 60-69 lat wynosi 2,6, a u osób po 70. roku życia 3,2.

Wielochorobowość definiowana jest jako występowanie dwóch lub więcej chorób przewlekłych w tym samym czasie i stanowi poważny problem globalny, szczególnie w odniesieniu do osób w wieku podeszłym.
Starzenie się niesie ze sobą liczne następstwa na poziomie narządowym.

Dotyczą one zmian patologicznych w poszczególnych układach organizmu:

• układ nerwowy: udar mózgu, choroba Parkinsona;
• układ krążenia: nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, miażdżyca;
• układ pokarmowy: choroba wrzodowa żołądka, zaparcia;
• układ oddechowy: zapalenie płuc, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
• układ moczowy: zakażenie układu moczowego, niewydolność nerek;
• układ endokrynologiczny: cukrzyca, choroby tarczycy;
• układ ruchu: osteoporoza, choroba zwyrodnieniowa stawów, reumatoidalne zapalenie stawów.

Wielkie zespoły geriatryczne

Wśród seniorów obserwuje się znaczne zróżnicowanie pod względem stanu zdrowia oraz sprawności poznawczej, adaptacyjnej i funkcjonalnej.
Wielkie zespoły geriatryczne są następstwem przewlekłych, wieloprzyczynowych i bardzo
złożonych procesów. Ich następstwem jest stopniowe pogorszenie jakości życia oraz utrata samodzielności.
Wyróżnić można liczne cykle i kaskady objawowe, które prowadzą do wystąpienia zespołów geriatrycznych, najczęściej współistniejących ze sobą.
Aby właściwie rozpoznać problem, niezbędna jest całościowa ocena pacjenta, jak również interdyscyplinarna, zespołowa współpraca.
Właściwa komunikacja pomiędzy członkami zespołu terapeutycznego ułatwia identyfikację deficytów w odniesieniu do różnych obszarów funkcjonowania chorego.

Mgr piel. Adam Łacek