Mobbing i relacje w zespołach pielęgniarskich

Cz. I
W grudniu 2017 roku Stowarzyszenie Pielęgniarki Cyfrowe rozpoczęło kampanię
edukacyjno-informacyjną na temat mobbingu, zjawiska występującego powszechnie, lecz
ochrona zdrowia, to sektor najbardziej narażony na jego występowanie.

Znaleźliśmy się obecnie w bardzo trudnych okolicznościach wywołanych pandemią
koronawirusa. Jednak nie oznacza to, że zjawisko mobbingu i złych relacji w zespołach
pielęgniarskich odeszło w niepamięć.

Niestety ogromne zmęczenie, praca w stresie i zagrożeniu zakażeniem, ogromny kryzys
kadrowy powoduje, iż skala mobbingu nie tylko wciąż jest duża, ale wręcz wzrasta.

Postanowiliśmy przypomnieć Państwu, czym charakteryzuje się to zjawisko, jak je rozpoznać i bronić się przed nim oraz podać kilka wskazówek, co zrobić, gdy zaczyna się doświadczać psychicznego dręczenia.
W kolejnych publikacjach przedstawimy także zaktualizowane wyniki badań
przeprowadzone na początku bieżącego roku oraz w trakcie trwania pandemii.

Mobbing, to sformułowanie użyte po raz pierwszy w latach 80 przez Leymanna,
szwedzkiego naukowca, w odniesieniu do psychicznej przemocy stosowanej w miejscu
pracy. Według Leymana celem mobbingu jest popsucie opinii ofiary i zaszkodzenie jej w
sposób, który pozwoli potem wyeliminować ją z pozycji, jaką zajmuje.

Mobbing to przedłużające się przez okres ponad pół roku (tyle bowiem, wg psychologów organizm ludzki jest w stanie znieść szykany bez uszczerbku na zdrowiu), systematyczne psychiczne ataki, znęcanie się, dyskryminowanie, umniejszanie zasług pracownika przez przełożonego, współpracownika lub grupy osób.

Jednak według judykatury brak jest sztywnych ram czasowych trwania mobbingu.
Długotrwałość nękania musi być rozpatrywana indywidualnie wraz z dokładnym kontekstem sytuacji.

Międzynarodowa Organizacja Pracy definiuje mobbing jako obraźliwe zachowanie
poprzez mściwe, okrutne, złośliwe lub upokarzające usiłowanie zaszkodzenia jednostce lub grupie pracowników (…), którzy stają się przedmiotem psychicznego dręczenia.

Działania mobbera polegają na:

• nękaniu i zastraszaniu;
• działania są uporczywe i długotrwałe;
• celem jest ośmieszenie pracownika i odizolowanie;
• skutkiem zachowania mobbera jest wystąpienie zaniżonej zawodowej przydatności pracownika;

Prowadzą do izolacji, wykluczenia, poczucia niższości, zastraszenia i bezbronności
ofiary.

Skutki psychosomatyczne u osób mobbingowanych mogą przybierać różne formy:

• zaniżona samoocena; poczucie winy i bezradności,
• brak koncentracji,
• lęki, stany depresyjne,
• problemy ze snem
• i dolegliwości fizyczne,
• uzależnienia,
• depresja,
• próby samobójcze;

Podczas reakcji emocjonalnej na strach występują:

• zmiany neurologiczne i chemiczne w mózgu,
• przewlekły stres lub częste sytuacje stresowe prowadzą
• do nadreaktywności układów neurohormonalnych, zmiany te utrwalają się,
• może nastąpić zmiana umiejętności reakcji na kolejne stresy,
• prowadząc do zaburzeń funkcjonowania struktur mózgowych.

W mózgu z depresją występuje mniej aktywności neuronalnej.

Mobbing bywa ukryty pod zupełnie innymi pojęciami, np. „wywieranie wpływu”,
„dyscyplinowanie”, „zarządzanie ludźmi”.

Krzyk, straszenie, ciągła krytyka u wielu zarządzających nadal jest jedyną skuteczną
metodą, aby wyegzekwować właściwe wykonanie zadania.

Wciąż zdarza się zastraszanie pracowników, by obawiali się utracić pracę. Wciąż
obserwujemy brak reakcji przełożonych na złe relacje w zespołach. Jednak akceptowanie
przemocy, to droga do zachowań agresywnych i traktowanie ich jak normę.

Trzeba pamiętać, że brak kompetencji związanych m.in. z komunikacją, to brak
kompetencji do zarządzania personelem.

Więcej na temat mobbingu:
https://www.pielegniarkicyfrowe.pl/alert-mobbing-w-ochronie-zdrowia/mobbing-w-ochronie-zdrowia-1/

https://www.pielegniarkicyfrowe.pl/alert-mobbing-w-ochronie-zdrowia/mobbing-w-ochronie-zdrowia-czesc-ii/

mgr Joanna Lewoniewska
wiceprezes
Stowarzyszenia Pielęgniarki Cyfrowe

Osoby i instytucje, pragnące wykorzystać  treść artykułu w całości lub we fragmencie, są
proszone o kontakt ze Stowarzyszeniem. Wszelkie prawa autorskie należą do autora
oraz Stowarzyszenia Pielęgniarki Cyfrowe i są chronione prawem autorskim.

Źródła:
https://www.know-stress-zone.com/depressed-brain-vs-normal.html
https://beyondgoodhealthclinics.com.au/adverse-childhood-experiences-aces/
https://www.sw.gov.pl/assets/83/44/95/5c6c99fd50d3ee04fca1e2bbb797304c3769deb6.pdf
https://nfamob.wordpress.com/
http://www.mobbing.most.org.pl/publikacja_3.htm
http://www.osastowarzyszenie.pl/warto.html

Źródło grafiki: Canva