Pielęgniarka, oprócz swojej roli zawodowej wypełnia też kilka innych funkcji, z których chyba najważniejszą jest rola matki, a w przypadku pielęgniarza, rola ojca.
Polskie prawo pracy jest w tej kwestii dość klarownie sformułowane i jasno określa prawa rodzicielskie zarówno jednego jak i drugiego rodzica.
W przypadku kobiet istotnym jest, aby dostarczyć pracodawcy jak najszybciej zaświadczenie lekarskie o ciąży, gdyż zmieniają się wówczas warunki, w jakich pielęgniarka w ciąży może świadczyć pracę, tj.:
- pracodawca nie może zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, bez zgody delegować poza stałe miejsce pracy, ani zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy,
- pracodawca obowiązany jest na okres ciąży zmienić rozkład czasu pracy, umożliwiając wykonywanie pracy poza porą nocną, przenieść do innej pracy wykonywanej poza porą nocną, a w razie braku ww. możliwości zwolnić na niezbędny czas z obowiązku świadczenia pracy,
- pracownicy w ciąży przysługuje wynagrodzenie w wysokości 100% dotychczasowego świadczenia za wykonywaną pracę.
Po urodzeniu dziecka pracownica nabywa prawo do urlopu macierzyńskiego, który w zależności od liczby urodzonych dzieci może trwać odpowiednio:
- 20 tygodni – jedno dziecko przy jednym porodzie,
- 31 tygodni – dwoje dzieci przy jednym porodzie,
- 33 tygodnie – troje dzieci przy jednym porodzie.
Liczba tygodni zwiększa się kolejno, w zależności od liczby urodzonych dzieci, z czego sześć tygodni urlopu macierzyńskiego może przypadać przed przewidywaną datą porodu.
Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, ale także w okresie urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika i reprezentująca danego pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.
Przepisu nie stosuje się, jeżeli zatrudnienie jest na okres próbny nieprzekraczający jednego miesiąca.
Jeżeli umowa o pracę zawarta została z pracownicą na czas określony lub na okres próbny przekraczający jeden miesiąc i uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, zostanie ona przedłużona do dnia porodu.
Przepisu nie stosuje się w przypadku zawarcia umowy na czas określony w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży, urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Pracownica karmiącą dziecko piersią, ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw na karmienie wliczanych do czasu pracy.
Jeżeli karmi więcej niż jedno dziecko, ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda.
Przerwy na karmienie mogą być na wniosek pracownicy udzielane łącznie.
W przypadku, gdy praca jest wykonywana krócej niż cztery godziny dziennie, przerwy na karmienie nie przysługują.
Jeżeli czas pracy nie przekracza sześciu godzin dziennie, przysługuje jedna przerwa na karmienie.
Przepis ten w przypadku pielęgniarek często jest realizowany przez pracodawcę w postaci łączenia dwóch przerw w jedną i o tyle skrócenie czasu pracy w przypadku pracy dyżurowej np.12- godzinnych zmian.
Na podstawie Kodeksu Pracy.