Troska o zachowanie godności jest troską o własny poziom życia społecznego, moralnego i duchowego.
Warto pamiętać, że naruszając godność innej osoby, narusza się godność własną.
Podstawowe cele i wartości zawodu pielęgniarki określa Kodeks Etyki Zawodowej, którego postanowienia i interpretacje stanowią wytyczne dla zachowań związanych z jego wykonywaniem.
W poprzednim materiale dotyczącym Kodeksu Etyki zawodowej (cz.I.) omawialiśmy następujące kwestie:
- wyjaśnienie terminu etyka,
- przyrzeczenie pielęgniarki i położnej,
- pielęgniarka/ położna a pacjent.
Zapraszamy do części II.
Pielęgniarka/położna a praktyka zawodowa i nauka
Obowiązkiem pielęgniarki/ położnej jest ciągłe podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
Pielęgniarce/położnej nie wolno wykonywać zleceń lekarskich bez wyraźnego polecenia na piśmie umożliwiającego identyfikację lekarza i pacjenta, z wyjątkiem sytuacji nagłych, stanowiących zagrożenie życia pacjenta.
Pielęgniarki posiadają prawo dostępu do informacji istotnych dla realizacji czynności zawodowych oraz związanych zarówno z bezpieczeństwem osobistym pielęgniarki, jak i pacjenta.
Obowiązkiem pielęgniarek i położnych jest dokładne dokumentowanie swojej działalności zawodowej i zabezpieczenie dokumentów.
Pielęgniarki mają prawo odmówić uczestnictwa w zabiegach i eksperymentach biomedycznych, które są sprzeczne z uznawanymi przez nie normami etycznymi.
Pielęgniarki są zobowiązane do działalności na rzecz promocji zdrowia.
Jeśli pielęgniarka zorientuje się, że w postępowaniu medycznym został popełniony błąd (zwłaszcza w przypadku błędu zagrażającego życiu lub zdrowiu chorego), niezwłocznie powinna powiadomić o tym odpowiednie osoby z zespołu terapeutycznego.
Pielęgniarka/położna powinna uczestniczyć w działalności krajowych i międzynarodowych organizacji pielęgniarsko/położniczych na rzecz ochrony zdrowia społeczeństwa, przysparzając tym samym prestiżu zawodowi. Współuczestniczyć w miarę swoich możliwości w rozwoju badań naukowych z zakresu pielęgniarstwa, położnictwa oraz edukacji swojej grupy zawodowej.
Pielęgniarka/położna powinna cenić i szanować swój zawód, chronić jego godność, a w pracy zawodowej powinna postępować tak, aby budzić szacunek i zaufanie, powstrzymać się od jakiegokolwiek działania, które mogłoby spowodować złą opinię o zawodzie.
Należy szanować historię i tradycję zawodu, dbać o jego pozytywny wizerunek.
Należy upowszechniać osiągnięcia naukowo – badawcze związane z wykonywaniem zawodu poprzez wystąpienia i publikacje, które są rzetelne i pozbawione znamion sensacji.
Pielęgniarka/położna a samorząd pielęgniarek i położnych
Pielęgniarki i położne powinny solidarnie wspierać działalność swojego samorządu, którego zadaniem jest zapewnienie im należytej pozycji w społeczeństwie.
Pielęgniarki i położne są zobowiązane do przestrzegania uchwał podjętych przez uprawnione organy samorządu zawodowego.
Stosunki między członkami (czyli pielęgniarkami) powinny opierać się na wzajemnym szacunku, lojalności, koleżeństwie i solidarności zawodowej.
Powinny dzielić się swoimi doświadczeniami i służyć sobie pomocą.
Wzajemna ocena winna być sprawiedliwa, a krytykę należy formułować w sposób bezstronny, przekazując ją w pierwszej kolejności osobie zainteresowanej.
W przypadku braku reakcji i powtarzających się błędów pielęgniarka / położna powinna poinformować właściwą Okręgową Radę za pośrednictwem właściwej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych.
Pielęgniarka/ położna a współpracownicy
Pielęgniarka/ położna mająca większe doświadczenie zawodowe powinna przekazać młodszym koleżankom i kolegom swoją wiedzę i umiejętności zawodowe oraz wzorce kultury i poszanowania człowieka. Moralnym obowiązkiem jest kształtowanie poczucia odpowiedzialności za wykonaną pracę, nawyku uczciwości, rzetelności, pracowitości i dokładności.
Nie powinno się dyskredytować postępowania innych współpracowników zespołu terapeutycznego, zwłaszcza w obecności osób trzecich.
Pielęgniarka/położna nauczająca zawodu powinna przekazywać słuchaczom także zasady etyki zawodowej, czuwając nad ich adaptacją zawodową.
Nieuczciwa konkurencja pomiędzy członkami samorządu jest szczególnie naganna.
Pełnieniu obowiązków kierowniczych przez pielęgniarki/położne powinno towarzyszyć poczucie odpowiedzialności za rozwój zawodowy i naukowy podwładnych.
Pielęgniarka/ położna jest współodpowiedzialna za efekty procesu terapeutycznego oraz za podjęte przez siebie działania wynikające z procesu pielęgnowania
Pielęgniarka/położna a zasady postępowania wobec społeczeństwa
Zgodnie ze swoją wiedzą i kompetencjami pielęgniarki powinny czynnie uczestniczyć w zwalczaniu przejawów patologii społecznej, brać czynny udział w życiu społecznym i w działaniach na rzecz ochrony środowiska naturalnego, a także przeciwdziałać praktykom uznanym przez naukę za bezwartościowe i szkodliwe dla zdrowia.
W przypadkach nieprzewidzianych w Kodeksie Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej Rzeczpospolitej Polskiej pielęgniarka powinna postępować zgodnie z zasadami sformułowanymi w:
- Ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej,
- Orzecznictwie Naczelnego Sądu Pielęgniarek i Położnych,
- Uchwałach organów samorządu pielęgniarek i położnych, oraz
- Zgodnie z zasadami dobrej praktyki i dobrym obyczajem.
Wszelkie zmiany w Kodeksie mogą być dokonane jedynie przez Krajowy Zjazd Pielęgniarek i Położnych.
,,Etyka jest jedna, sytuacji w życiu zawodowym i prywatnym bardzo wiele i w tej mnogości postaw, oczekiwań czy praw i sposobów różnych osób i grup społecznych nie może zatracić się zasadnicza idea zawodu medycznego, zawodu pielęgniarki i położnej; Dobro człowieka stanowi wartość najważniejszą”.
Dr n. med., mgr pielęgniarstwa Grażyna Rogala-Pawelczyk
Źródło: