Program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP)
Palenie tytoniu to uzależnienie, przewlekła choroba ujęta w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych pod numerem F17.
W Polsce palenie tytoniu jest niestety szeroko rozpowszechnione i ma bardzo duży zły wpływ na jakość i długość życia.
Palacze ponoszą zdrowotne i społeczno-ekonomiczne koszty palenia i wymagają specjalistycznego i refundowanego leczenia uzależnienia od tytoniu oraz chorób odtytoniowych.
Związane z paleniem schorzenia i zgony występują zwykle po długim okresie bezobjawowym. Palaczowi, początkowo, dokuczają objawy takie jak suchość w jamie ustnej, pokasływanie, szybsze męczenie się, a następnie zaczynają rozwijać się stopniowo groźne choroby oddtytoniowe.
Skala i niekorzystne wzory palenia tytoniu w Polsce doprowadziły do epidemii chorób odtytoniowych i pogorszenia się stanu zdrowia społeczeństwa polskiego.
Umieralność na nowotwory płuca, chorobę występującą prawie wyłącznie u palaczy tytoniu, jest w Polsce na jednym z najwyższych poziomów na świecie, przede wszystkim u mężczyzn w średnim wieku.
Dla osób szczególnie narażonych na choroby odtytoniowe przygotowany został Program Profilaktyki Chorób Odtytoniowych (w tym POChP – przewlekła obturacyjna choroba płuc), którego głównym celem jest podniesienie świadomości poprzez edukację zdrowotną oraz zmniejszenie wskaźnika zachorowalności i śmiertelności z powodu palenia tytoniu, a także objęcie chorych wczesną diagnostyką i opieką specjalistyczną.
Program przebiega dwuetapowo.
Badanie przeprowadza lekarz w wybranych placówkach POZ. Dopuszcza się możliwość realizowania świadczenia przy dodatkowym udziale pielęgniarki posiadającej co najmniej ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego lub w dziedzinie pielęgniarstwa środowiskowo-rodzinnego lub w dziedzinie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej;
Adresy przychodni można znaleźć tu: https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/ProgramyProfilaktyczne
Kryteria kwalifikacji – ETAP I
I. Poradnictwo antytytoniowe −
- osoby powyżej 18. roku życia palące tytoń.
Przebieg wizyty
1) zebranie wywiadu dotyczącego palenia tytoniu;
2) pomiar masy ciała, wzrostu, ciśnienia tętniczego krwi;
3) badanie fizykalne;
4) edukacja dotycząca skutków zdrowotnych palenia tytoniu;
5) w przypadku kobiet
6) porada antytytoniowa z zaplanowaniem terapii odwykowej dla świadczeniobiorców, którzy wykażą gotowość rzucenia palenia w okresie najbliższych 30 dni, a w przypadku braku motywacji do zaprzestania palenia − zidentyfikowanie powodu i uświadomienie zagrożenia chorobami odtytoniowymi;
7) prowadzenie terapii odwykowej zgodnie z ustalonym ze świadczeniobiorcą schematem postępowania.
II. Diagnostyka i profilaktyka POChP −
- osoby pomiędzy 40. a 65. rokiem życia (przy określaniu wieku należy wziąć pod uwagę rok urodzenia), które nie miały wykonanych badań spirometrycznych w ramach programu w okresie ostatnich 36 miesięcy, u których nie zdiagnozowano wcześniej, w sposób potwierdzony badaniem spirometrycznym, POChP (lub przewlekłego zapalenia oskrzeli lub rozedmy).
Przebieg wizyty
1) zebranie wywiadu dotyczącego palenia tytoniu
2) pomiar masy ciała, wzrostu, ciśnienia tętniczego krwi;
3) badanie fizykalne;
4) badanie spirometryczne u osób w wieku 40−65 lat
5) edukacja dotycząca skutków zdrowotnych palenia tytoniu;
6) porada antytytoniowa z zaplanowaniem terapii odwykowej dla świadczeniobiorców, którzy wykażą gotowość rzucenia palenia w okresie najbliższych 30 dni, a w przypadku braku motywacji do zaprzestania palenia − zidentyfikowanie powodu i uświadomienie zagrożenia chorobami odtytoniowymi;
7) prowadzenie terapii odwykowej zgodnie z ustalonym ze świadczeniobiorcą schematem postępowania.
Wyłączenie z programu:
1) skierowanie pacjenta (osoby ze średnim i wysokim stopniem motywacji do rzucenia palenia oraz kobiety palące w ciąży) do etapu specjalistycznego programu wraz z przekazaniem kopii dokumentacji medycznej dotyczącej przebiegu etapu podstawowego − w przypadku niepowodzenia terapii po 30 dniach;
2) skierowanie do odpowiedniego świadczeniodawcy − w przypadku pacjentów ze stwierdzonymi, na podstawie przeprowadzonego badania lekarskiego nieprawidłowościami, wymagającymi dalszej diagnostyki lub leczenia, a w przypadku nieprawidłowego badania spirometrycznego do dalszej diagnostyki pulmonologicznej.
ETAP II
Uprawnionymi do realizacji tego etapu są:
a) lekarz specjalista posiadający udokumentowane umiejętności w leczeniu zespołu uzależnienia od tytoniu,
b) osoba, która jest w trakcie szkolenia w zakresie psychoterapii lub specjalista psychoterapii uzależnień (osoba, która posiada kwalifikacje specjalisty terapii uzależnień, o którym mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2050), lub specjalisty psychoterapii uzależnień, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2277 oraz z 2020 r. poz. 1492 )), lub osoba prowadząca psychoterapię (osoba, która ukończyła studia wyższe i szkolenie w zakresie psychoterapii),
c) pielęgniarka lub położna przeszkolona w zakresie leczenia zespołu uzależnienia od tytoniu;
Kryteria kwalifikacji
− osoby powyżej 18. roku życia uzależnione od tytoniu (ICD-10: F17), skierowane z etapu podstawowego lub z oddziału szpitalnego oraz zgłaszające się bez skierowania.
Pacjent może być objęty leczeniem w ramach programu tylko raz.
Przebieg wizyty:
- wywiad dotyczący palenia tytoniu
- w przypadku osób skierowanych z etapu podstawowego ocena informacji zebranych o świadczeniobiorcy w etapie podstawowym i ich aktualizacja;
- przeprowadzenie testów oceniających poziom uzależnienia od tytoniu, motywacji do zaprzestania palenia,
- wywiad dotyczący objawów abstynencji;
- badanie przedmiotowe: pomiar masy ciała, wzrostu oraz ciśnienia tętniczego krwi;
- badanie poziomu tlenku węgla w wydychanym powietrzu;
- przeprowadzenie wywiadu dotyczącego chorób współistniejących;
- w przypadku osób pomiędzy 40. a 65. rokiem życia (decyduje rok urodzenia), które nie miały wykonanych badań spirometrycznych w ramach programu w okresie ostatnich 36 miesięcy, u których nie zdiagnozowano wcześniej, w sposób potwierdzony badaniem spirometrycznym, POChP (lub przewlekłego zapalenia oskrzeli lub rozedmy)
− kontynuację badań diagnostycznych w zakresie badania spirometrycznego lub RTG klatki piersiowej przez skierowanie do odpowiedniej poradni specjalistycznej;
- przeprowadzenie edukacji pacjenta – praktyczne porady dla osób palących tytoń:
- ustalenie wskazań i przeciwwskazań do farmakoterapii lub terapii psychologicznej (lekarz specjalista);
- ustalenie wskazań i przeciwwskazań do terapii psychologicznej indywidualnej lub grupowe
- zaplanowanie schematu leczenia uzależnienia od tytoniu (w tym farmakoterapia lub terapia psychologiczna indywidualna lub grupowa i jego realizacja).
Opracowała:
mgr Joanna Lewoniewska
Lic. Piel.
Specjalista Pielęgniarstwa rodzinnego
Źródło:
https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/program-profilaktyki-chorob-odtytoniowych
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200002209
Proszę zostaw odpowiedź