Nowy cykl edukacyjny – umiem rozmawiać z pacjentem!

Ostatni czas stał się burzliwy dla medyków. W sieci pojawiło się wiele artykułów oczerniających pracę zespołów terapeutycznych. Mówią one o zaniedbaniach, o lekceważeniu przez pracowników potrzeb pacjenta, czy też o niepoprawnym komunikowaniu się z chorymi.

W nawiązaniu do potrzeb medyków dotyczących trudności w komunikacji, szczególnie gdy na oddziale bądź w przychodni jest przeciążenie, wychodzimy temu naprzeciw. 

Startując z cyklem, standardowo rozpoczniemy od wprowadzenia teoretycznego, by z pełną świadomością móc przejść przez przykłady i ćwiczenia.

Czym tak naprawdę jest komunikacja?

Komunikowanie jest przekazywaniem treści psychicznych tzn. tego co się myśli lub czuje, między dwiema osobami, które wchodzą w interakcję ze sobą. Przy czym jedna z tych osób pełni funkcję nadawcy, a druga funkcję odbiorcy, ich role mogą być odmienne w zależności od rodzaju procesu.

Komunikowanie dochodzi do skutku dzięki mimice, gestom, dotykowi, obrazom, muzyce, ruchom ciała, a przede wszystkim dzięki językom naturalnym.

Komunikacja to jeden z najważniejszych aspektów naszego życia. Należy jednak zwrócić uwagę, że komunikacja z chorym powinna być delikatna i przemyślana. Osoba cierpiąca na potrzebuje w tym czasie bardzo dużo wsparcia, empatii i przede wszystkim rozmowy.

Podstawowymi zasadami komunikacji personelu medycznego z pacjentem są:

1. Należy uznać holistyczne traktowanie pacjenta, nierozdzielność psychiki i ciała, wzajemna integrację fizyczna, społeczną, psychiczna i duchową w życiu pacjenta.
2. Trzeba uwzględnić fakt, że sytuacji poważnej choroby towarzyszą zmiany emocjonalne, zmiany w zakresie potrzeb, myślenia.
3. Warto pamiętać, że istnieje sprzężenie zwrotne między personelem medycznym a pacjentem, obie strony na siebie oddziałują.
4. W procesie komunikacji nadawca przekazuje odbiorcy komunikat, informację, oczekując na reakcję, informacje zwrotną dotyczącą poziomu zrozumienia.
5. Procesowi przekazywania informacji często towarzyszy tak zwany szum informacyjny. Może on być czysto fizyczny (hałas, inne bodźce), jak i psychiczny (zdenerwowanie, napięcie itp.).
6. Należy zadbać o zapewnienie odpowiednich warunków do przekazu informacji, szczególnie gdy rozmowa jest treściowo i emocjonalnie ważna.

Będąc świadomym, iż w natłoku zadań i potrzeby szybkiego działania często nie ma czasu na długie rozmowy z pacjentem, niestety w obecnym czasie, gdy pacjent nie może spotkać się z rodziną, medyk jest jedyną opcją kontaktu fizycznego z drugim człowiekiem. Musimy zadbać, by chociaż przez chwilę, wykonując codzienne czynności przy chorych, porozmawiać z nim. Wyrazić zainteresowanie jak się czuje, jakie są jego potrzeby, czy czuje się bezpiecznie w środowisku szpitalnym.

Alicja Artych – pielęgniarka, trener VCC

Karolina Stawiarska – psycholog, trener VCC