Wirusowe zapalenie wątroby typu B

WZW typu B, dawniej zwane żółtaczką wszczepienną, należy do najbardziej podstępnych chorób zakaźnych. Może rozwijać się przez długie lata bezobjawowo, jednocześnie zarażony człowiek jest tykającą bombą dla ludzi. Prowadzi do marskości, niewydolności i nowotworów złośliwych i stałego nosicielstwa.

Około jedna trzecia ludności świata zostało zainfekowanych wirusem HBV, a w krajach Azji i Afryki nadal wybuchają jej epidemie. Zgodnie z danymi WHO na świecie ok. 257 mln osób choruje na przewlekłe zakażenie WZW B, a 887 000 osób każdego roku umiera z powodu ostrego zakażenia i powikłań w przebiegu WZW B, tj. pierwotnego raka wątroby i marskości wątroby.

Szacuje się, że w Europie na WZW B choruje 1 na 50 osób.

Wirus HBV po przedostaniu się do organizmu człowieka namnaża się w błonie komórek
wątroby.

Patrząc na drogi zakażenia, szansa na zostanie właścicielem owego wirusa jest dużo większa, niż w przypadku HIV.

Dlaczego?

Po pierwsze, ze względu na większą chorobowość. W Polsce to ponad 500 tys. przypadków HBV, podczas gdy przypadków HIV jest ponad 10 tys.

Wirus HIV jest także o wiele wrażliwszy na czynniki środowiskowe i do zarażenia się
potrzebna jest wiele większa ilość zakażonej wydzieliny:

• HIV- 0,1 ml.
• HBV- 0,00004 ml.

Ryzyko przeniesienia wirusa podczas kontaktów seksualnych jest więc spore.

Szacuje się , że około 20 % ludzi nieuodpornionych zarazi się HBV już podczas pierwszego stosunku seksualnego bez prezerwatywy. Ta zaś prawidłowo założona zabezpiecza przed zakażeniem w 100%.

Okres wylęgania to od 6 tygodni do 6 miesięcy. Po nim następuje mniej lub więcej widoczna faza ostra .

U 80 % zakażonych choroba przechodzi bezobjawowo lub skapoobjawowo, tylko u 10%
pojawia się żółtaczka.

Ponieważ wirus replikuje głównie w wątrobie i prawdopodobnie w limfocytach, stąd
schorzenia jakie wywołuje, są różnymi postaciami zapalenia wątroby, od zakażenia
bezobjawowego z nabytą odpornością i pełnym wyleczeniem, poprzez nosicielstwo HBs, do chorób takich jak nowotwory , marskość, czy zespół wątrobowo-nerkowy.

Drogi zakażenia:

• Przetoczenie zakażonej krwi i jej produktów,
• Zakażenia płodu i noworodka od nosiciela czyli matki,
• Naruszenia ciągłości skóry np. zakażonymi narzędziami w gabinetach kosmetycznych, fryzjerskich, stomatologicznych czy salonach tatuażu,
• Kontakty seksualne.

Objawy:

• Złe samopoczucie,
• Brak apetytu,
• Zażółcenie powłok skóry i białkówek oczu,
• Ciemne zabarwienie moczu,
• Zaburzenia ze strony układu pokarmowego.

Do najczęstszych powikłań wirusowego zapalenia wątroby typu B (WZW B) należą:

• Zapalenie stawów,
• Trombocytopenia,
• Zespół Gianotti-Crosti,
• Guzkowe zapalenie tętnic,
• Błoniaste, kłębuszkowe zapalenie nerek.

U jednego na czterech zakażonych bezobjawowo, zakażenie HBV trwające dłużej niż 6
miesięcy, może przekształcić się w przewlekłe zapalenie wątroby, a następnie marskość
wątroby i raka wątroby.

Przewlekłe zapalenie wątroby rozwija się u około 10% zakażonych dorosłych i aż 90 %
noworodków i prowadzi w ciągu kilku lat do raka wewnątrzwątrobowego i marskości. Liczba przewlekle zakażonych HBV w Polsce nie jest dokładnie określona.

Wówczas pojawiają się:

• Spadek masy ciała,
• Wybroczyny, siniaki,
• Wodobrzusze,
• Żółtaczka,
• Powiększenie śledziony,
• Hipogonadyzm i ginekomastia.

Wirus ginie w podczas sterylizacji suchym powietrzem, w autoklawie przez 60 minut
(nie zabija go gotowanie), jest wrażliwy również na niektóre środki odkażające, jak np.
chloramina, ale zamrożony lub żyjący w temperaturze pokojowej może przetrwać wiele lat.

Na początku lat 2000 znacznie zmalała zachorowalność, jest to niewątpliwy sukces szczepień.

Szczepienie jest najlepszym sposobem zapobiegania zachorowaniom na WZW B.

Podanie szczepionki pobudza produkcję swoistych przeciwciał tzw. neutralizujących, które chronią przed zakażeniem HBV, oraz długotrwałą odporność komórkową.

Obowiązkowo szczepieni są pracownicy ochrony zdrowia, dzieci tuż po narodzeniu oraz od niedawna młodzież.

Szczepienia są również zalecane przed planowymi zabiegami operacyjnymi.

Szczepionka przeciw WZW B należy do grupy szczepionek inaktywowanych (zabitych).
Szczepionka zawiera oczyszczone powierzchniowe białko HBs uzyskane metodą
rekombinacji genetycznej w komórkach drożdży, nie zawiera materiału genetycznego wirusa i nie może wywołać zakażenia WZW B.

Szczepionka przeciw WZW B jest pierwszą opracowaną szczepionką zapobiegającą chorobie nowotworowej.

Chroni przed pierwotnym rakiem wątroby.

Odporność po zastosowaniu pełnego cyklu szczepienia jest długotrwała (ponad 20 lat, a
prawdopodobnie przez całe życie). Odporność uzyskana po szczepieniu zabezpiecza przed ostrym oraz przewlekłym zakażeniem, nawet jeżeli stężenie przeciwciał anty-HBs jest niskie lub trudne do oznaczenia.
Od 2003 r. zrezygnowano z podawania szczepionym osobom zdrowym przypominającej
dawki szczepionki (wcześniej wykonywanej co 5 lat).

Opracowano na podstawie artykułu z dnia 29.09.2018 r.
https://www.pielegniarkicyfrowe.pl/2018/09/29/wszystko-o-wzw/

Źródło: https://szczepienia.pzh.gov.pl/

Żródło grafiki: Canva, Pixabay