Czy jako pracownik wiesz co podpisujesz?

Podpisanie umowy o pracę jest jedną z pierwszych czynności, jaką powinniśmy zrobić przed rozpoczęciem pracy.  

Rodzaje umów reguluje Kodeks Pracy. Zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy, jest to prawnie najważniejszy obowiązujący dokument. Jeśli jesteśmy pracownikiem starającym się o pracę, pracodawca może podpisać z nami umowę:

• Na czas próbny
• Na czas nieokreślony
• Na czas określony

 

Umowę na czas próbny pracodawca zawiera w celu ogólnego zorientowania się, czy umiejętności i kompetencje pracownika są wystarczające do wykonywania czynności na danym stanowisku. Umowa zawierana jest na okres nieprzekraczający 3 miesięcy. Umowę na okres próbny możemy rozwiązać przed terminem.

Okres wypowiedzenia umowy na okres próbny wynosi:

– 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,

– 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie, ale krótszy niż 3 miesiące,

– 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Pracodawca pierwszą umowę o pracę może też od razu podpisać na czas nieokreślony. W tej chwili nie ma obowiązku prawnego podpisywania umowy ograniczonej czasowo.

Umowa na czas określony

• Czas trwania tej umowy ulegał częstym zmianom. Przypomnijmy najważniejsze terminy. Czas pracy na umowę na czas określony nie może przekraczać 33 miesięcy, a liczba umów trzech. Także możemy dostać jedną umowę od razu na 33 miesiące, lub 3 po 11 miesięcy. Zwyczajowo przyjęte jest jednak podpisywanie pierwszej umowy na 3 miesiące. Okres próbny nie wlicza się w czas trwania umowy!

 

Przepisów tych nie stosuje się w przypadku przedłużenia umowy o pracę dla kobiet w ciąży.  Na przykład, jeśli jesteśmy zatrudnieni na czas określony, mamy już trzecią umowę, i umowa nam się kończy 4 miesiące przed terminem porodu, pracodawca ma obowiązek umowę przedłużyć do dnia porodu, zgodnie z art. 177 § 3. Kodeksu Pracy ( link do kodeksu na końcu artykułu ).

Umowa na czas nieokreślony

• Jak nazwa wskazuje, nie określa terminu jej rozwiązania. Może być też zawarta z pominięciem poprzednich umów.

Jest uważana za najbezpieczniejszą dla pracownika umowę. Co nie znaczy, że nie można pracownika będącego na tej umowie zwolnić ( szczegóły w  następnym artykule).

Pracodawca ma obowiązek w takim przypadku podać prawdziwą przyczynę rozwiązania umowy ( art.30 Kodeksu Pracy).

Wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony jest ściśle opisany w Kodeksie Pracy i zależy od czasu trwania pracy u obecnego pracodawcy.

W tej chwili okresy trwania wymówienia uległy uproszczeniu i są takie same dla pracy na czas określony, jak i czas nieokreślony i wynoszą:

• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
•  1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
•  3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

 

Istnieją jeszcze umowy, do których nie ma zastosowania kodeks pracy.

W takich przypadkach stosuje się przepisy kodeksu cywilnego.

 

Umowa zlecenie

• Jest nadal jedną z najczęściej zawieranych umów cywilnoprawnych w Polsce.

Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną uregulowaną w Kodeksie Cywilnym, zatem przepisy Kodeksu Pracy nie mają w niej zastosowania.

Przedsiębiorcy zatrudniający na ten rodzaj umowy nie muszą przestrzegać, tak jak w przypadku umów o pracę, przepisów dotyczących udzielania urlopu wypoczynkowego i ekwiwalentu za urlop, wypłaty wynagrodzenia za okres choroby, czy też przepisów odnośnie ochrony przed wypowiedzeniem umowy, które regulują przepisy Kodeksu Pracy. Przedsiębiorcy powinni jednak pamiętać, że w przypadku takiej umowy, zleceniobiorca może odejść z pracy z dnia na dzień, bez uprzedzenia.

Umowa o dzieło 

• To również umowa spoza Kodeksu Pracy, która jest umową cywilno-prawną. Umowa o dzieło zawierana jest pomiędzy zlecającym dzieło (czyli konkretną pracę do wykonania) i przyjmującym zlecenie. Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, natomiast zlecający do zapłaty określonego w umowie wynagrodzenia.

Różnica między tymi dwoma umowami jest taka, że w drugim przypadku mamy widoczny efekt pracy – często jest zawierana między twórcami, ale też rzemieślnikami czy artystami, a efekt ich pracy jest łatwy do ocenienia. Założeniem takiej umowy jest, że jej wykonawca powinien wykonać ją osobiście i z należytą starannością.

 

Materiały:

1. Kodeks Pracy: https://www.infor.pl/akt-prawny/1356635,ustawa-kodeks-pracy.html
2. Wewnętrzny regulamin przedsiębiorcy mający zastosowanie w przypadku spraw nie objętych kodeksem pracy, np. wewnętrzny transfer pracowników.
3. https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-o-czym-musisz-pamietac-zatrudniajac-pracownika-na-umowe-zlecenie