Cz. II
Przedstawiamy ciąg dalszy pracy, której celem było określenie występowania stresu i sposobu radzenia sobie na nasilenie myśli samobójczych wśród pielęgniarek psychiatrycznych w Polsce.
Badanie miało pozwolić odpowiedzieć na pytania:
1. Co jest najbardziej stresujące dla badanych pielęgniarek psychiatrycznych ?
2. Jak pielęgniarki radzą sobie ze stresem ?
3. Czy sposób radzenia sobie ze stresem ma wpływ na występowanie i nasilenie myśli samobójczych.
Metoda badawcza
W badaniu wykorzystano autorską ankietę , która rozsyłana droga elektroniczną do dyrekcji placówek opieki psychiatrycznej w największych miastach w Polsce z prośbą o przekazanie linku pielęgniarkom.
Udział w ankiecie był anonimowy i dobrowolny. Odpowiedzi były zaszyfrowane i przechowywane na koncie interankiety.pl chronionym hasłem dostępu.
The study was carried out in accordance with the Declaration of Helsinki guidance of the World Medical Association and Good Clinical Practice recommendations.
Na przeprowadzenie badań uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej Kliniki Psychiatrii w Kolonii, Niemcy.
Ankieta składała się z metryczki i części zasadniczej (łącznie 20 pytań). Posłużono się pytaniami zamkniętymi jedno i wielokrotnego wyboru.
Ankieta została wypełniona przez 190 pielęgniarek w okresie od stycznia do marca 2022 roku.
Do analizy danych, obliczeń i utworzenia wykresów wykorzystano pakiet statystyczny Statistica v.13.1 PL firmy StatSoft, oraz program Microsoft Excel. Weryfikację hipotez statystycznych przeprowadzono przy użyciu testu chi-kwadrat. Za poziom istotności przyjęto powszechnie stosowany 0,05. Następnie określono poziom zależności pomiędzy dwiema badanymi zmiennymi przy pomocy współczynnika V Cramera.
W pierwszej kolejności określono występowanie stresu wśród pielęgniarek.
Badanym postawiono pytanie –
Jak praca wpływa na Twoje zdrowie?, z możliwością wyboru następujących odpowiedzi:
- odczuwam często stres,
- mam problemy ze snem,
- odczuwam dolegliwości somatyczne,
- odczuwam lęk,
- mam myśli samobójcze,
- nie ma wpływu oraz
Co w twojej pracy jest dla Ciebie najbardziej obciążające? możliwe odpowiedzi:
- praca z agresywnym pacjentem,
- niskie wynagrodzenie,
- nadmiar obowiązków,
- relacje ze współpracownikami,
- podejmowanie działań niezgodnych z sumieniem.
W ocenie radzenia sobie ze stresem wykorzystano odpowiedzi na następujące pytania:
Jak radzisz sobie ze stresem? – możliwe odpowiedzi:
- techniki relaksacyjne,
- hobby,
- pije alkohol,
- pale papierosy,
- przyjmuje leki uspokajające,
- rozmawiam z przyjaciółmi, rodziną.
Czy w pracy, w sytuacjach kryzysowych, szukasz pomocy, wsparcie u… ? możliwe odpowiedzi:
- koleżanek,
- przełożonego,
- psychologa,
- nie otrzymuję wsparcia.
Czy czujesz się obciążona do tego stopnia, że myślisz o…?
- zmianie miejsca pracy,
- zwolnieniu lekarskim,
- odebraniu sobie życia.
Następnie określono zależność pomiędzy radzeniem sobie, a nasileniem myśli samobójczych w badanej grupie.
Jak często masz myśli samobójcze ?
często,
sporadycznie,
nie mam myśli samobójczych w badanej grupie.
Obu przypadkach uwzględniono zmienne socjodemograficzne badanych.
Wyniki
W badaniu wzięło udział 190 pielęgniarek. Pod względem socjodemograficznym badana grupa charakteryzowała się przewagą kobiet (87 %), w wieku pomiędzy 41-60 lat (71%), posiadające wyższe wykształcenie (79%).
Najwięcej respondentów deklarowało staż pracy na psychiatrii od 11 do 20 lat (29 %). 90% ankietowanych pracowała w szpitalach psychiatrycznych.
57,36 % badanych pielęgniarek odczuwa często stres w pracy .
Czynniki socjodemograficzne dodatnio korelowały z występowaniem stresu.
Najczęściej do stresu zawodowego przyznawały się osoby płci męskiej (85,71 %), z tytułem licencjata pielęgniarstwa (61,11%), w wieku 31- 40 lat (73,07%), kawalerowie (60 %), pielęgniarki z najdłuższym stażem pracy na psychiatrii (69,69%) i zatrudnione w domach pomocy społecznej dla psychicznie chorych (75%).
Najrzadziej do stresu przyznawały się kobiety (58,43%), będące w związku formalnym (55,89%), posiadające wykształcenie średnie medyczne (50%), osoby powyżej 60 roku życia (45,45%), pielęgniarki z najkrótszym doświadczeniem na psychiatrii, zatrudnione w środowiskowej opiece psychiatrycznej (50%).
Najbardziej stresujące dla pielęgniarek były:
- agresja ze strony pacjentów (57,89%),
- nadmiar obowiązków (47,89%)
- i niskie wynagrodzenie (46,31%).
Mniej stresujące dla badanych były relacje między współpracownikami (23,15%) i konieczność podejmowania działań niezgodnych z sumieniem (tzw. stres sumienia) 14,73 %.
Piotr Wojda.