Kontynuując tematykę wielokulturowości, dzisiaj skupimy się nad najpowszechniej spotykaną religią w Polsce – Katolicyzmie.
Katolicyzm ( z gr. katholikós – „powszechny”) jest wyznaniem chrześcijańskim, które liczy sobie najwięcej wyznawców. Wiara opiera się na Piśmie Świętym i Tradycji Apostolskiej. Wywodzi się z pierwotnego chrześcijaństwa i historycznie możemy przyjąć jego podział na:
- katolicyzm starożytny
- katolicyzm średniowieczny
- katolicyzm nowożytny
Jego definicja obejmuje ogół zasad wiary oraz życia religijnego wyznawanych przez wiernych Kościoła Katolickiego uznającego prymat biskupa Rzymu – czyli papieża. Papież jest zwierzchnikiem, pełniącym władzę na ziemi, następcą Św. Piotra. Jak w każdej religii, tak i tu możemy wyróżnić odłamy – grupy katolików nieuznających zwierzchnictwa papieża, tworzące własne struktury kościelne: starokatolicy, katoliccy liberałowie, część tradycjonalistów.
Organizacja katolicyzmu jest instytucjonalna, instytucja nosi nazwę Kościoła i stanowi wspólnotę wiernych wyznających następujące zasady:
- jest jeden Bóg w trzech Osobach: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty
- Bóg jest Stwórcą i Panem świata i jako taki objawił się ludziom
- Syn Boży stal się człowiekiem w osobie Jezusa Chrystusa. Chrystus jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym Człowiekiem, jak również jedynym Zbawicielem ludzi. Żył na ziemi, umarł za grzechy ludzi i zmartwychwstał
- Bóg stworzył ludzi z miłości, natomiast ludzie zerwawszy z Nim więź poprzez grzech pierworodny żyją z dala od Niego i podlegają śmierci
- wszyscy ludzie są wezwani do wiary, nadziei i miłości, pełnienia Woli Bożej zawartej w przykazaniach, życia duchownego,
- przeznaczeniem ludzi jest wieczne życie z Bogiem i zmartwychwstanie po powrocie Chrystusa na ziemię
- społeczność chrześcijan tworzy Kościół, którego członkiem staje się poprzez chrzest i przyjęcie wiary Kościoła.
Katolików na tle innych religii wyróżnia:
- w sferze religijnej wierni podlegają zwierzchnictwu papieża i poddanym jego władzy biskupom
- wydzielony jest stan duchowny, wspólnoty zakonne, ruchy religijne (np. Ruch Odnowy w Duchu Świętym).
- zorganizowany administracyjny podział na diecezje, parafie, dekanaty
- bogata obrzędowość
- uregulowane przez prawo kanoniczne praktyczne życie kościelne,
- rozwinięty kult świętych.
Centrum życia liturgicznego kościoła katolickiego jest ofiara eucharystyczna i sakramenty dające dar łaski Bożej. Eucharystia stanowi pamiątkę dzieła zbawienia wypełnionego przez życie, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Celebracja Eucharystii obejmuje zawsze takie elementy jak:
- głoszenie Słowa Bożego
- dziękczynienie
- konsekrację chleba i wina
- uczestnictwo u uczcie eucharystycznej przyjmując Ciało i Krew Chrystusa w Komunii Świętej pod postacią chleba i wina.
Wierni zobowiązani są do uczestniczenia w mszy świętej, podczas której celebrowana jest eucharystia, w każdą niedzielę i święta takie jak Boże Narodzenie, Wielkanoc, Boże Ciało i inne. Inne formy kultu to brewiarz i rozmaite nabożeństwa związane z celebracją innych sakramentów czy obrzędów, pielgrzymki do miejsc kultu związanych z objawieniami, czy życiem świętych. Kult świętych w katolicyzmie jest mocno rozwinięty. Mają oni być dla katolików przykładem do naśladowania. Oprócz życia religijnego we wspólnocie równie ważna jest osobista pobożność wyrażana w modlitwie i kontemplacji.
Podstawowe reguły postępowania człowieka są wyznaczone przez Przykazania Dekalogu będących wyrazem zasad etyki ludzkiej i praw natury. Przestrzegając podstawowych przykazań dekalogu – miłosierdzia i przebaczenia oraz głównego przykazania miłości Boga i bliźniego (a nawet nieprzyjaciół) katolik osiąga zbawienie.
Świętą księgą chrześcijan jest Pismo Święte nazywane Biblią, Słowem Bożym, Księgą Ksiąg. Zawiera 66 ksiąg i podzielone jest na 2 części: Stary Testament i Nowy Testament przedstawiające ogrom treści i zagadnień dotyczących zarówno codziennego życia człowieka jak i spraw zbawczych. Doktryna wiary i zasady moralności natomiast zawarte są w Katechizmie Kościoła Katolickiego.
Za dobre uczynki, przestrzeganie przykazań i nakazów katolik otrzymuje nagrodę, jaką jest życie wieczne w Niebie. W system doktryny katolickiej jako integralna część wpleciona jest idea nagrody za dobre czyny.
Zapraszamy na kolejną część artykułu! Już za tydzień pochylimy się nad stylem życia katolików.
Źródła:
- Pielęgniarstwo transkulturowe pod redakcją dr n. med. Anna Majda, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010, s 32-34
2. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/katolicyzm;3921214.htm
3. https://www.biblia.info.pl/blog/biblia-czyli-pismo-swiete/