Pielęgniarki i Położne podczas II wojny światowej

Sandra Kazyk

2 lata ago

84 ROCZNICA WYBUCHU II WOJNY ŚWIATOWEJ

Pielęgniarki i Położne podczas II wojny światowej.

Miesiąc temu obchodziliśmy 79 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, dziś zaś 84 rocznicę wybuchy II wojny światowej.

Wojska niemieckie rozpoczęły działania zbrojne 1 września 1939 r. o godzinie 4.35 od zbombardowania Wielunia. Atak ten nastąpił na kilka minut przed salwami pancernika „Schleswig-Holstein” oddanymi w kierunku Westerplatte.

II wojna światowa trwająca w latach 1939–1945 pochłonęła kilkadziesiąt milionów ofiar na całym świecie, stając się najkrwawszym konfliktem w dziejach. Cała ludność Polski włączyła się w obronę ojczyzny.

Działalność pielęgniarek i położnych podczas okupacji niemieckiej to wyraz niezwykłego humanitaryzmu, poświecenia i bohaterskiego patriotyzmu.

Zgodnie z ustawą z 23 sierpnia 1923 r., Niemcy pozwolili miejskiej służbie zdrowia na kontynuowanie swojej pracy i zapewniali fundusze na te cele. Z upływem czasu jednak zaczęli coraz bardziej ograniczać działalność poprzez wprowadzanie różnych zarządzeń.

Pielęgniarki i położne w codziennym wojennym czasie niosły realną pomoc, ratowały zdrowie i życie rannych i chorych. Działały w getcie, były łączniczkami pomiędzy stroną żydowską i aryjską ryzykując śmiercią.

Spora liczba tych bohaterek była więziona w obozach koncentracyjnych, gdzie organizowały prowizoryczne szpitale, leczyły i opiekowały się innymi więźniami.

Bohatersko działały w konspiracji, a także brały czynny udział w Powstaniu Warszawskim.

Setki pielęgniarek przemieszczały się z rannymi podczas ewakuacji do innych miast. Szły pieszo z torbami sanitarnymi, przemieszczały się też samochodami wiozącymi rannych. Asystowały lekarzom podczas operacji, często trwających całe noce (przy lampach naftowych), przeprowadzanych w urządzonych salkach opatrunkowych w pociągach sanitarnych.

Z pielęgniarkami współpracowały harcerki, wśród których było wiele sanitariuszek.

Podczas II wojny światowej zginęło ponad 30% pielęgniarek.

Oto kilka nazwisk pielęgniarek, których biografię możemy poznać w literaturze tematu:

Jadwiga Romanowska: pielęgniarka – 9.X.1895 – 15.07.1964 – m. in. zorganizowała w 1939 roku szpital wojskowy w Warszawie, uczestniczyła w konspiracji, wyszkoliła wiele pielęgniarek.

Danuta Sobolewska z d. Zahaczewska (1921 – 1993) – pracowała w okupowanym Lwowie.

Maria Janota-Bzowska-Fitkau ps. Maria – pielęgniarka w Powstaniu Warszawskim pracowała w szpitalu w Milanówku.

Maria Aleksandrowicz 1905-1994 – W 1939 r w Brześciu n/Bugiem zorganizowała na dworcu kolejowym punkt sanitarny dla uchodźców i rannych, następnie wróciła do Kliniki Ortopedycznej w Poznaniu, skąd z fałszywa przepustką przyjechała do Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie. W czasie okupacji w szpitalach warszawskich pełniła funkcję pielęgniarki oddziałowej i instruktorki szkolnej w Warszawskiej Szkole Pielęgniarstwa. Prowadziła szkolenia na tajnych kursach sanitarnych. Po Powstaniu Warszawskim w pustej fabryce w Piastowie zorganizowała szpital dla 65 chorych.

Halina Bandurska 1905-1982 – pielęgniarka – poza pracą przy chorych uczestniczyła w wyprawie po sprzęt medyczny zorganizowanej przez dr Sabinę Dębowską do Głównej Składnicy Wojskowej na Powązkach.

Maria Dawidowska-Strzembosz 1922-2007 – pielęgniarka – Po otrzymaniu dyplomu pracowała jako instruktorka w szkolnym oddziale chirurgicznym. Członek AK, od listopada 1942 do sierpnia1944 była żołnierzem grup szturmowych Warszawskiej Chorągwi Szarych Szeregów, a następnie sanitariuszką batalionu „Zośka”. Po wyzwoleniu wróciła do stolicy i brała udział w organizowaniu szpitala na Bielanach, a następnie oddziału wewnętrznego Szpitala Dzieciątka Jezus.

Wanda Ossowska 1912–2001 – pielęgniarka – Latem 1939 została zmobilizowana do pracy w szpitalu wojskowym na sali operacyjnej. Po zajęciu Lwowa przez wojska radzieckie 17 września 1939 przystąpiła do pracy konspiracyjnej. Aresztowana przez NKWD. Była głodzona, trzymana w ciemnościach, bita po głowie, co spowodowało pęknięcie czaszki. W sierpniu 1942 uwięziona na Pawiaku. Po okrutnych badaniach wywieziono ją z określonym terminem wykonania wyroku śmierci do obozu na Majdanku. Pracowała tam jako pielęgniarka wśród chorych. W kwietniu 1944 wraz z chorymi została przewieziona do Oświęcimia. W styczniu 1945 obóz ewakuowano w związku z czym Niemcy zniszczyli dokumenty więźniów dla zatarcia śladów zbrodni, co uratowało Wandę od śmierci. Więźniarki przewieziono do Ravensbruck, a następnie do Neustadt-Geve. 2 maja 1945 obóz wyzwolili Amerykanie i Wanda wróciła do Warszawy, gdzie aresztowało ją UB. Po kilku tygodniach zwolniono ją.

Stanisława Leszczyńska (08.05.1896 – 11.03.1974) położna osadzona w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, wolontariuszka nazywana „Mateczką” ,gdzie przyjęła ok. 3000 porodów oraz Służebnica Boża Kościoła katolickiego. Swoje przeżycia z obozu opisała w pracy Raport położnej z Oświęcimia. Dzień urodzin Stanisławy Leszczyńskiej został ustanowiony jako Dzień Polskiej Położnej.

Aniela Życzyńska (12.05.1902 – 12.07.1945) – położna – pracowała jako położna w rodzinnej miejscowości Jabłonowie Pomorskim. Po wybuchu wojny została powołana do służby cywilnej, wniosła istotny wkład w działalność podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej. Pełniła ważą rolę jako sanitariuszka i łączniczka w oddziale partyzanckim. Za swoją działalność poniosła śmierć. Została rozstrzelana w publicznej egzekucji wraz z mieszkańcami w Lipie.

Mieli oni zagipsowane usta, ręce związane z tyłu oraz zakryte oczy.

Miejsca pochówku do dziś nie ustalono.

W 1995 roku została odznaczona pośmiertnie Krzyżem Partyzanckim i Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego.

Cześć ich pamięci !!!