Site icon Stowarzyszenie Pielęgniarki Cyfrowe

PROGRAMY PROFILAKTYCZNE Cz. V

Gabriela Dublańska

Program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP)

Palenie tytoniu to uzależnienie, przewlekła choroba ujęta w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych pod numerem F17.

W Polsce palenie tytoniu jest niestety szeroko rozpowszechnione i ma bardzo duży zły wpływ na jakość i długość życia.

Palacze ponoszą zdrowotne i społeczno-ekonomiczne koszty palenia i wymagają specjalistycznego i refundowanego leczenia uzależnienia od tytoniu oraz chorób odtytoniowych.

Związane z paleniem schorzenia i zgony występują zwykle po długim okresie bezobjawowym. Palaczowi, początkowo, dokuczają objawy takie jak suchość w jamie ustnej, pokasływanie, szybsze męczenie się, a następnie zaczynają rozwijać się stopniowo groźne choroby oddtytoniowe.  

Skala i niekorzystne wzory palenia tytoniu w Polsce doprowadziły do epidemii chorób odtytoniowych i pogorszenia się stanu zdrowia społeczeństwa polskiego.

Umieralność na nowotwory płuca, chorobę występującą prawie wyłącznie u palaczy tytoniu, jest w Polsce na jednym z najwyższych poziomów na świecie, przede wszystkim u mężczyzn w średnim wieku.

Dla osób szczególnie narażonych na choroby odtytoniowe przygotowany został Program Profilaktyki Chorób Odtytoniowych (w tym POChP – przewlekła obturacyjna choroba płuc), którego głównym celem jest podniesienie świadomości poprzez edukację zdrowotną oraz zmniejszenie wskaźnika zachorowalności i śmiertelności z powodu palenia tytoniu, a także objęcie chorych wczesną diagnostyką i opieką specjalistyczną.

Program przebiega dwuetapowo. 

Badanie przeprowadza lekarz w wybranych placówkach POZ. Dopuszcza się możliwość realizowania świadczenia przy dodatkowym udziale pielęgniarki posiadającej co najmniej ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego lub w dziedzinie pielęgniarstwa środowiskowo-rodzinnego lub w dziedzinie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej;

Adresy przychodni można znaleźć tu: https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/ProgramyProfilaktyczne

Kryteria kwalifikacji – ETAP I

I. Poradnictwo antytytoniowe −

 Przebieg wizyty

1) zebranie wywiadu dotyczącego palenia tytoniu;

 2) pomiar masy ciała, wzrostu, ciśnienia tętniczego krwi;

3) badanie fizykalne;

4) edukacja dotycząca skutków zdrowotnych palenia tytoniu;  

5) w przypadku kobiet  

6) porada antytytoniowa z zaplanowaniem terapii odwykowej dla świadczeniobiorców, którzy wykażą gotowość rzucenia palenia w okresie najbliższych 30 dni, a w przypadku braku  motywacji do zaprzestania palenia − zidentyfikowanie powodu i uświadomienie zagrożenia chorobami odtytoniowymi;

7) prowadzenie terapii odwykowej zgodnie z ustalonym ze świadczeniobiorcą schematem postępowania.  

II. Diagnostyka i profilaktyka POChP −

Przebieg wizyty

1) zebranie wywiadu dotyczącego palenia tytoniu

2) pomiar masy ciała, wzrostu, ciśnienia tętniczego krwi;

3) badanie fizykalne;

4) badanie spirometryczne u osób w wieku 40−65 lat

5) edukacja dotycząca skutków zdrowotnych palenia tytoniu;

6) porada antytytoniowa z zaplanowaniem terapii odwykowej dla świadczeniobiorców, którzy wykażą gotowość rzucenia palenia w okresie najbliższych 30 dni, a w przypadku braku  motywacji do zaprzestania palenia − zidentyfikowanie powodu i uświadomienie zagrożenia chorobami odtytoniowymi;

7) prowadzenie terapii odwykowej zgodnie z ustalonym ze świadczeniobiorcą schematem postępowania.

Wyłączenie z programu:

1) skierowanie pacjenta (osoby ze średnim i wysokim stopniem motywacji do rzucenia palenia oraz kobiety palące w ciąży) do etapu specjalistycznego programu wraz z przekazaniem kopii dokumentacji medycznej dotyczącej przebiegu etapu podstawowego − w przypadku niepowodzenia terapii po 30 dniach;

2) skierowanie do odpowiedniego świadczeniodawcy − w przypadku pacjentów ze stwierdzonymi, na podstawie przeprowadzonego badania lekarskiego nieprawidłowościami, wymagającymi dalszej diagnostyki lub leczenia, a w przypadku nieprawidłowego badania spirometrycznego do dalszej diagnostyki pulmonologicznej.

ETAP II

Uprawnionymi do realizacji tego etapu są:

a) lekarz specjalista posiadający udokumentowane umiejętności w leczeniu zespołu uzależnienia od tytoniu,

b) osoba, która jest w trakcie szkolenia w zakresie psychoterapii lub specjalista psychoterapii uzależnień (osoba, która posiada kwalifikacje specjalisty terapii uzależnień, o którym mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2020 r. poz. 2050), lub specjalisty psychoterapii uzależnień, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2277 oraz z 2020 r. poz. 1492 )), lub osoba prowadząca psychoterapię (osoba, która ukończyła studia wyższe i szkolenie w zakresie psychoterapii),

c) pielęgniarka lub położna przeszkolona w zakresie leczenia zespołu uzależnienia od tytoniu;

Kryteria kwalifikacji

− osoby powyżej 18. roku życia uzależnione od tytoniu (ICD-10: F17), skierowane z etapu podstawowego lub z oddziału szpitalnego oraz zgłaszające się bez skierowania.

Pacjent może być objęty leczeniem w ramach programu tylko raz.

Przebieg wizyty:

  1. wywiad dotyczący palenia tytoniu
  2. w przypadku osób skierowanych z etapu podstawowego ocena informacji zebranych o świadczeniobiorcy w etapie podstawowym i ich aktualizacja;
  3. przeprowadzenie testów oceniających poziom uzależnienia od tytoniu, motywacji do zaprzestania palenia,
  4. wywiad dotyczący objawów abstynencji;
  5. badanie przedmiotowe: pomiar masy ciała, wzrostu oraz ciśnienia tętniczego krwi;
  6. badanie poziomu tlenku węgla w wydychanym powietrzu;
  7. przeprowadzenie wywiadu dotyczącego chorób współistniejących;
  8. w przypadku osób pomiędzy 40. a 65. rokiem życia (decyduje rok urodzenia), które nie miały wykonanych badań spirometrycznych w ramach programu w okresie ostatnich 36 miesięcy, u których nie zdiagnozowano wcześniej, w sposób potwierdzony badaniem spirometrycznym, POChP (lub przewlekłego zapalenia oskrzeli lub rozedmy)

 − kontynuację badań diagnostycznych w zakresie badania spirometrycznego lub RTG  klatki piersiowej przez skierowanie do odpowiedniej poradni specjalistycznej;

  1. przeprowadzenie edukacji pacjenta – praktyczne porady dla osób palących tytoń:  
  2. ustalenie wskazań i przeciwwskazań do farmakoterapii lub terapii psychologicznej (lekarz specjalista);
  3. ustalenie wskazań i przeciwwskazań do terapii psychologicznej indywidualnej lub grupowe
  4. zaplanowanie schematu leczenia uzależnienia od tytoniu (w tym farmakoterapia lub terapia psychologiczna indywidualna lub grupowa i jego realizacja).

Opracowała:

mgr Joanna Lewoniewska

Lic. Piel.

Specjalista Pielęgniarstwa rodzinnego

Źródło:

https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/program-profilaktyki-chorob-odtytoniowych

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200002209

Exit mobile version