Profilaktyka chorób układu krążenia (CHUK)
Współczesna medycyna oferuje nam nowoczesne, skuteczne metody leczenia chorób układu krążenia. Niestety, mimo to, wciąż choroby układu krążenia to główna przyczyna zgonów w Polsce i na świecie.
Można wymienić wiele czynników związanych ze współczesnym stylem życia, które mają wpływ na rozwój chorób układu krążenia. To m.in.:
- niewłaściwe odżywianie,
- palenie tytoniu,
- picie alkoholu,
- stres
- brak lub zbyt mała aktywność fizyczna.
Utrzymywanie się przez dłuższy czas powyższych czynników, może prowadzić do wielu poważnych zaburzeń, np.:
– dyslipidemii,
– otyłości,
– cukrzycy,
– nadciśnienia tętniczego krwi,
– choroby niedokrwiennej serca
– udarów mózgu.
Od wielu lat prowadzony jest Program Profilaktyki Chorób Układu Krążenia (CHUK), który ma na celu podniesienie wiedzy i świadomości pacjentów na temat chorób układu krążenia i zdrowego stylu życia, ale przede wszystkim zmniejszenie o 20 proc. zachorowalności i umieralności Polaków z powodu chorób układu krążenia.
Realizacja Programu Profilaktyki Chorób Układu Krążenia jest odrębnie finansowanym świadczeniem.
Od lipca 2022 roku nastąpiło wiele zmian w zasadach Programu oraz wprowadzania danych. Szczegóły dostępne dla pielęgniarek/arzy zarejestrowanych w systemie SIMP.
- Została zwiększona populacja objęta badaniami. Przebadani mogą być pacjenci w przedziale wiekowym od 35 do 65 lat włącznie – w sumie 31 roczników.
- Ze względu na dołączenie do wykonywania badań pielęgniarek POZ, osoby do przebadania są wyszukiwane na obu tych listach łącznie. Oznacza to, że populacja świadczeniodawcy jest sumą unikalnych osób z listy pielęgniarskiej i lekarskiej, czyli zwiększyła się o osoby występujące na liście pielęgniarskiej, a nie występujące na lekarskiej.
- Osoby wyłączone z powodu zdiagnozowania u nich chorób układu krążenia są typowane na podstawie danych sprawozdawczych według tych samych zasad. Zmianie uległa lista rozpoznań, typująca osoby określone jako ‘leczone’. Zmiany na liście rozpoznań wykluczających:
Udziału w badaniach nie wykluczają:
- I10 Nadciśnienie tętnicze,
- I15 Nadciśnienie tętnicze wtórne
- I26 Zator płucny
- I27 Inne zespoły sercowo-płucne
- I28 Inne choroby naczyń płucnych
- I33 Ostre i podostre zapalenie wsierdzia
- I38 Zapalenie wsierdzia, zastawki, nieokreślone
- I39 Zapalenie wsierdzia i zaburzenia funkcji zastawek serca w chorobach sklasyfikowanych gdzie indziej
- I42 Kardiomopatie
- I43 Kardiomiopatia w chorobach sklasyfikowanych gdzie indziej
- I48 Migotanie i trzepotanie przedsionków
- I60 Krwotok podpajęczynówkowy
- I61 Krwotok mózgowy
- I62 Inne nieurazowe krwotoki mózgowe
- I67 Inne choroby naczyń mózgowych (oprócz I67.2 Miażdżyca tętnic mózgowych)
- I69 Następstwa chorób naczyń mózgowych
- I72 Tętniak innych tętnic
- I73 Inne choroby naczyń obwodowych
- I74 Zator i zakrzep tętniczy wraz z rozwinięciami
Schorzenia wykluczające udział w programie CHUK:
▪ E10 Cukrzyca insulinozależna
▪ E11 Cukrzyca insulinoniezależna
▪ E12 Cukrzyca związana z niedożywieniem
▪ E13 Inne określone postacie cukrzycy
▪ E14 Cukrzyca nieokreślona
▪ I11 Choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca
▪ I12 Choroba nadciśnieniowa z zajęciem nerek
▪ I13 Choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca i nerek
▪ I20 Dusznica bolesna
▪ I21 Ostry zawał serca
▪ I22 Ponowny zawał serca („dorzut”)
▪ I23 Niektóre powikłania występujące w czasie ostrego zawału serca
▪ I24 Inne ostre postacie choroby niedokrwiennej serca
▪ I25 Przewlekła choroba niedokrwienna serca
▪ I50 Niewydolność serca
▪ I63 Zawał mózgu
▪ I64 Udar, nieokreślony jako krwotoczny lub zawałowy
▪ I65 Niedrożność i zwężenie tętnic przedmózgowych nie powodujące zawału mózgu
▪ I66 Niedrożność i zwężenie tętnic mózgowych nie powodujące zawału mózgu
▪ I70 Miażdżyca
▪ I71 Tętniak i tętniak rozwarstwiający tętnicy głównej
▪ N18 Przewlekła niewydolność nerek
▪ N18.0 Schyłkowa niewydolność nerek
▪ N18.8 Inna przewlekła niewydolność nerek
▪ N18.9 Przewlekła niewydolność nerek, nieokreślona
Program realizowany jest przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz od 01.07.2022 r. przez pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej. W przypadku wykrycia nieprawidłowości pacjent kierowany jest na dalszą diagnostykę.
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220001355/O/D20221355.pdf
Bezpłatne badania układu krążenia można wykonać w każdym zakładzie opieki zdrowotnej, który podpisał z NFZ umowę na realizację świadczeń w zakresie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub w zakresie pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej.
Wszystkie poradnie podstawowej opieki zdrowotnej mają obowiązek realizacji programu.
Skierowanie nie jest potrzebne.
W ramach Programu odbywają się dwie wizyty (I osobista, kolejna może być w formie teleporady).
Podczas I wizyty lekarz lub pielęgniarka przeprowadza:
- Wywiad,
- określi współczynnik masy ciała (Body Mass Index – BMI).
- kieruje na badania (pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz badania biochemiczne).
II wizyta:
Na podstawie wyników badań lekarz lub pielęgniarka:
- oceni ryzyko wystąpienia chorób układ krążenia
- przeprowadzi edukację zdrowotną
- jeśli nie stwierdzi nieprawidłowości zaleci ponowne badanie za 5 lat
- w razie potrzeby zaleci pozostanie pod kontrolą lekarza POZ poza programem
Jeśli program przeprowadza pielęgniarka w podmiocie leczniczym POZ i jeżeli na podstawie uzyskanych wyników stwierdzi poważne nieprawidłowości w wynikach badań i wysokie ryzyko choroby układu krążenia, II wizytę umówi do lekarza POZ.
Natomiast w podmiotach indywidualnej praktyki pielęgniarskiej, po II wizycie pielęgniarka pracująca samodzielnie skieruje na pilną wizytę do lekarza pierwszego kontaktu. Pacjent otrzyma wydruk przeprowadzonego badania.
Jeśli osoba nie mieści się w grupie wiekowej również może skorzystać z bezpłatnych badań w ramach ubezpieczenia w NFZ. W tym celu powinna zgłosić się do lekarza POZ, który na badania wyda skierowanie.
Na zakończenie warto wspomnieć, że Prezes Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego prof. Aleksander Prejbisz wyjaśnił, jakie parametry ciśnienie tętniczego są obecnie uznawane za prawidłowe.
Najnowsze normy ciśnienia tętniczego:
120-129/70-79 mmHg u osób do 65. roku życia
130-139/70-79 mmHg u seniorów powyżej 65 lat
130-149/70-79 mmHg u osób w wieku co najmniej 80 lat.
Opracowała:
mgr Joanna Lewoniewska
Lic. Piel.
Specjalista Pielęgniarstwa rodzinnego
Źródła:
https://pacjent.gov.pl/programy-profilaktyczne/program-profilaktyki-chorob-ukladu-krazenia-chuk
https://pacjent.gov.pl/programy-profilaktyczne/program-profilaktyki-chorob-ukladu-krazenia-chuk
Instrukcja dostępna tylko dla użytkowników SIMP – ChUK