Cz. III.
Zawód pielęgniarki jest stale oceniany przez społeczeństwo.
Każda pielęgniarka może osobiście kreować opinię o pielęgniarstwie własną postawą.
Trzeba jednak znać czynniki wpływające na wizerunek pielęgniarki w społeczeństwie. Są nimi np. osobiste doświadczenia pacjentów, media, czy stereotypy funkcjonujące w społeczeństwie.
Wpływ na taką opinię ma również postawa każdej z osobna pielęgniarki, np. pod względem stopnia spełniania przez nią oczekiwań pacjentów (cechy osobiste, stopień profesjonalizmu), sposób komunikacji, styl bycia, nastawienie do ludzi, pracy, innych członków zespołu, czy samej siebie. Między innymi wpływ takich czynników na postrzeganie zawodu pielęgniarki był wielokrotnie badany.
Często badano cechy, jakimi powinna odznaczać się pielęgniarka.
W badaniach Mroczek i wsp. zauważono, że najbardziej pożądanymi cechami u pielęgniarki jest:
– opanowanie (69%),
– rzetelność (55,5%),
– wrażliwość (52%),
– uczciwość (32%),
poza tym wskazano na takie cechy, jak zdecydowanie, takt i szybkość w działaniu.
W badaniach Strzeleckiej zadano pytanie „Czy personel pielęgniarski jest miły, pomocny i uprzejmy?”. Co drugi badany (52,6%) zgodził się z tym twierdzeniem. Poza tym prawie połowa (40%) badanych oceniło pozytywnie ich pracę. Badani ocenili też pracę pielęgniarek w świetle jakości usług przez nie świadczonych. Jak się okazało większość (64,9%) bardzo dobrze oceniło pracę oraz relacje na linii pacjent-pielęgniarka.
Badania Grabskiej i Stefańskiej pokazują, że najważniejszymi cechami dobrej pielęgniarki są: – staranność i dokładność w wykonywaniu zabiegów (59%),
– serdeczność i uprzejmość (52,9%),
– cierpliwość i wyrozumiałość (43%),
– humanitarny stosunek do pacjenta (34%),
– umiejętność komunikacji (29%),
– troskliwość (22%).
Badania Ryś i wsp. pokazują, że najbardziej pożądane cechy pielęgniarek w opinii respondentów to:
– wyrozumiałość (66,1%),
– życzliwość (69,6%),
– wsparcie (60%),
– wiedza (66,1%).
Estetyka wyglądu pielęgniarek, odbiór wizualny przez pacjentów, ma również ogromne znaczenie w społecznym postrzeganiu pielęgniarek.
W badaniach Mroczek i wsp. okazało się, że ogromna część badanych (93%) przywiązuje ogromne znaczenie do estetyki wyglądu pielęgniarki.
Najważniejsze elementy tego wyglądu to:
– schludny strój służbowy,
– nie wyzywające ubrania typu spódnica „mini”,
– nienoszenie dużej ilości biżuterii w pracy.
Podkreślono także znaczenie atrybutów pielęgniarstwa, szczególnie związanych z noszeniem czepka.
Istotnym w postrzeganiu zawodu pielęgniarki ma również wpływ stałego podnoszenia kwalifikacji przez pielęgniarki.
W badaniach Siwek i Nowak-Starz pacjenci uznają podnoszenie kwalifikacji zawodowych za najważniejszy element wzmacniający wizerunek zawodowy pielęgniarek. Duża grupa pacjentów (33%) wskazuje, że pożądana jest gotowość pielęgniarki do systematycznego zwiększania wiedzy, a tym samym profesjonalizmu zawodowego.
Zaraz na drugim miejscu wskazują doświadczenie zawodowe nabywane wraz ze stażem pracy, jako czynniki wzmacniający ten wizerunek.
Badania Grabskiej i Stefańskiej również pokazują, że podnoszenie wiedzy pielęgniarek ma istotny wpływ na wizerunek zawodu. Wśród cech pożądanych u pielęgniarek pacjenci wymieniają m.in. odpowiedzialność oraz posiadanie dużej bogatej wiedzy z zakresu nauk medycznych (21%).
Podobna grupa pacjentów (20%) wskazuje na pożądane działanie pielęgniarek udzielanie porad.
Pozytywny wizerunek pielęgniarka buduje również, zdaniem pacjentów (29%), podnosząc swoje kwalifikacje podczas kursów specjalizacyjnych.
Badania Mroczek pokazują, że spora liczba badanych (29%) uważa, że pielęgniarstwo to zawód wymagający podnoszenia kwalifikacji. Podobna część osób (33,9%) uważa, że pielęgniarki faktycznie podnoszą swoje kwalifikacje, np. uzyskując specjalizacje lub podejmując naukę na studiach.
mgr piel. Małgorzata Pogroszewska
Zapraszamy na kolejną część artykułu już za tydzień.
Całość pracy dostępna: http://zeszyty-naukowe.wsa.edu.pl/80-4-2020/
Piśmiennictwo
1. Rogala-Pawelczyk G., Kubajka-Piotrowska J. (red.): Wizerunek pielęgniarki i położnej na tle nowych wyzwań w pielęgniarstwie polskim i europejskim. Wydawca Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, Warszawa 2009, 105.
2. Kilańska D.: Nowe role i zadania pielęgniarki w XXI wieku. Gabinet Prywatny, 2012, 7/8, 48-56.
3. Kabala A., Rabiej M.: Położna w podstawowej opiece zdrowotnej [w:] POZ w Polsce. Struktura, zadania, funkcje, Dmoch-Gajzlerska E. (red.). Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2017, 121-155.
4. Kilańska D., Cisek M.: Podstawowa opieka zdrowotna w Polsce [w:] Pielęgniarstwo w podstawowej opiece zdrowotnej. Tom I, Kilańska D. (red.). Wydawnictwo Makmed, Lublin 2010, 17-68.
5. Schroeder M., Affara F.: Pielęgniarka rodzinna. Wydawca Międzynarodowa Rada Pielęgniarek(ICN – International Council of Nurses), Genewa 2001.
6. Mroczek B., Parakiewicz A., Grochans E. i wsp.: Wizerunek społeczny zawodu pielęgniarki. Family Medicine&PrimaryCaryReview, 2012, 14 (1), 43-47.
7. Kózka M.: Regulacje prawne wykonywania zawodu pielęgniarki [w:] Diagnozy i interwencje pielęgniarskie, Kózka M., Płaszewska-Żywko L. (red.). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa2009, 15 – 20.
8. Wolska-Lipiec K.: Tradycje i etos wykonywania zawodu pielęgniarki [w:] Wizerunek pielęgniarki i położnej na tle nowych wyzwań w pielęgniarstwie polskim i europejskim: Konferencja międzynarodowa, Rogala-Pawelczyk G., Kubajka-Piotrowska J. (red.)., Wydawnictwo Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, Warszawa, 2009 r., 49 – 55.
9. Zarzycka D., Dobrowolska B., Ślusarska B.: Symbole i ceremonie zawodowe pielęgniarstwa – relikt przeszłości czy wartość zawodowa? Problemy Pielęgniarstwa, 2009, 1 (17), 54-62.
10. Włodarczyk D., Tobolska B.: Wizerunek zawodu pielęgniarki z perspektywy lekarzy, pacjentów i pielęgniarek. Medycyna Pracy, 2011, 662 (3), 269-279.
11. Strzelecka A., Nowak-Starz G., Subiektywna ocena pacjentów dotycząca postawy personelu medycznego podstawowej opieki zdrowotnej w świetle satysfakcji z usług medycznych. Problemy Pielęgniarstwa, 2015, 23 (3), 380-385.
12. Grabska K., Stefańska W. Sylwetka zawodowa pielęgniarki w opinii pacjentów. Problemy Pielęgniarstwa, 2009, 17 (1), 8-12.
13. Ryś B., Kudłacik B., Fraś M., Michalik A. Oczekiwania pacjentów w zakresie edukacji zdrowotnej wobec pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej. Problemy Pielęgniarstwa, 2014, 22 (4), 496-502.
14. Siwek M., Nowak-Starz G.: Współczesny wizerunek pielęgniarstwa w opinii społeczeństwa. Pielęgniarstwo Polskie, 2017, 3 (65), 487-494.
15. Berry D., Courtenay M., Bersellini E. Attitudes towards and information needs in relation to, supplementary nurse prescribing in the UK: an empirical study. Journal of ClinicalNursing, 2006, 15, 22-28.
16. Grychtoł S., Stereotypy a społeczny obraz zawodu pielęgniarki i położnej, Nasze Sprawy, 2012, 03 (220), 28-31.
17. Koralewicz D., Kuriata-Kościelniak E., Mróz S. Opinia studentów pielęgniarstwa na temat wizerunku zawodowego pielęgniarek w Polsce. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 2017, 7 (4), 285-292.
18. Kojder E., Zarzycka D.: Wizerunek zawodowy pielęgniarki i jego determinanty. Pielęgniarstwo XXI wieku, 2014, 2 (47), 47-52.