Zwolnienia lekarskie – co należy wiedzieć ?
Zwolnieniem lekarskim nazywamy zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub pobytu w szpitalu, albo sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny. Jest wystawiane przez lekarza w formie papierowej na druku ZUS ZLA.
Do 31 listopada 2018 lekarz może wystawiać papierowe zwolnienie według zasad obecnie obowiązujących .
Pacjent musi koniecznie doręczyć zwolnienie pracodawcy w terminie nieprzekraczającym 7 dni od chwili jego otrzymania. W przypadku niedotrzymania terminu 7 dniowego nastąpi obniżenie wypłaty zasiłku o 25% od 8 dnia, do dnia, w którym dostarczył zaświadczenie o niezdolności do pracy .
Okres niezdolności do pracy oraz przyczyn niemożności ich wykonania ( wymienione w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej to taki , za który przysługują świadczenia chorobowe nazywa się zwyczajowo okresem zasiłkowym. Okres ten ma wyznaczoną ilość dni pobierania świadczeń z tytułu niezdolności do pracy.
Ustawa zasiłkowa wskazuje na dwa okresy za jakie przysługuje świadczenie, które uzależnione są od przyczyn niezdolności do pracy.
- 182 dni- w razie niezdolności spowodowanej „zwykłą” chorobą
- 270 dni- jeżeli niezdolność występuje, np. z powodu zachorowania na gruźlicę
Ustalanie okresu zasiłkowego
Do okresu zasiłkowego wlicza się:
- wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy (nawet, jeśli zostały spowodowane różnymi chorobami), jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej, traktowane na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby, a także w trakcie ciąży lub spowodowane jest gruźlicą
- okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.
Jeżeli zatem niezdolność do pracy:
- spowodowana gruźlicą wystąpi bezpośrednio po niezdolności spowodowanej innymi przyczynami,
- przypadająca na okres ciąży, wystąpi po wcześniejszej niezdolności do pracy, bezpośrednio, albo – gdy jest spowodowana tę samą chorobą – po przerwie nie dłuższej niż 60 dni, to
okresy tych niezdolności zlicza się do jednego okresu zasiłkowego, a zasiłek chorobowy przysługuje przez łączny okres do 270 dni. Nie jest zatem wymagane, aby gruźlica lub ciąża wystąpiły na początku zachorowania.
Trzeba jednak pamiętać, iż przy ustalaniu okresu zasiłkowego uwzględnieniu podlegają także okresy niezdolności do pracy, w których ubezpieczony nie ma prawa do zasiłku chorobowego:
- w świetle art. 12 ust. 1 ustawy zasiłkowej, tj. w przypadku, gdy na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia,
- z przyczyn określonych w art. 14-17 ustawy zasiłkowej, a więc m.in. w związku z nieprawidłowym wykorzystywaniem zwolnienia od pracy.
Nie bierze się natomiast pod uwagę okresów niezdolności do pracy przypadających:
- w okresie wyczekiwania na prawo do zasiłku oraz
- w czasie:
- urlopu bezpłatnego,
- urlopu wychowawczego,
- tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, za które zasiłek chorobowy nie przysługuje.
Zwolnienie lekarskie osób pracujących na umowa-zlecenie.
Zleceniobiorca, który podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu przez co najmniej 90 dni, zyskuje prawo do zasiłku chorobowego i do świadczenia rehabilitacyjnego wypłacanego ze środków ZUS.
Zasiłek macierzyński i opiekuńczy przysługują od pierwszego dnia ubezpieczenia.
Aby podlegać ubezpieczeniu chorobowemu, osoba wykonująca obowiązki na podstawie umowy-zlecenia musi złożyć odpowiedni wniosek do zleceniodawcy, który przekazuje pismo do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Ubezpieczenie zaczyna obowiązywać od dnia wskazanego we wniosku i wygasa:
- w dniu oznaczonym we wniosku;
- w dniu ustania tytułu ubezpieczenia, tzn. z chwilą rozwiązania umowy-zlecenia;
- od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który pracodawca nie opłacił składki.
Świadczenia chorobowe dla zleceniobiorcy
Opłacanie składki chorobowej gwarantuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, tzn. do zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego, a także do świadczenia rehabilitacyjnego.
Prawo do zasiłku nabywa się po upływie tzw. okresu wyczekiwania, który dla zleceniobiorców wynosi 90 dni. Wyjątek stanowią zasiłek macierzyński i opiekuńczy, które przysługują od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, niezależnie od rodzaju zawartej umowy.
Wysokość składki chorobowej to 2,45% podstawy wymiaru, tzn. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
Wysokość zasiłku chorobowego zleceniobiorcy określa się na podstawie miesięcznego przychodu za pełne miesiące kalendarzowe. Zasady ustalania wymiaru świadczenia wynikają z ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego.
Osoby zatrudnione na podstawie umowy-zlecenia nie otrzymują wynagrodzenia chorobowego wypłacanego ze środków zleceniodawcy. Od pierwszego dnia niezdolności do pracy przysługuje im zasiłek chorobowy finansowany ze środków ZUS.
Zwolnienia elektroniczne.
Elektroniczne zwolnienia mają całkowicie zastąpić obecnie wystawiane zaświadczenia lekarskie ZUS ZLA. Oznacza to, że od początku grudnia 2018 roku będą wystawiane jedynie zwolnienia elektroniczne.
Zobacz więcej: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-l4-w-formie-elektronicznej
Lekarz przekazuje zaświadczenie lekarskie e-ZLA (po jego podpisaniu z wykorzystaniem certyfikatu z ZUS, kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP) elektronicznie do ZUS.
ZUS udostępnia e-ZLA płatnikowi składek (np. pracodawcy) na jego profilu na PUE ZUS nie później niż w dniu następującym po dniu otrzymania e-ZLA (bez podawania numeru statystycznego choroby).
Informacja ta jest przekazywana także ubezpieczonemu (m.in. pracownikowi) posiadającemu profil ubezpieczonego/świadczeniobiorcy na PUE ZUS.
Wystawione przez lekarza e-ZLA zostanie przekazane do ZUS automatycznie.
Jeśli lekarze wybiorą elektroniczną formę wystawiania zwolnień nie będą musieli dostarczać zwolnień do ZUS oraz przechowywać drugiej kopii. Nie będzie też potrzeby pobierania w placówkach ZUS tzw. bloczków formularzy ZUS ZLA.
Gdy lekarz wystawi e-ZLA pacjent nie musi dostarczać zwolnienia pracodawcy (w przypadku pracowników) albo ZUS (m.in. w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą). Nie musi już podczas choroby, czy opieki np. nad chorym dzieckiem udawać się do pracodawcy, czy jednostki ZUS, albo prosić o dostarczenie zwolnienia rodzinę, czy znajomych. E-ZLA zostanie przesłane na profil PUE płatnika i do systemu ZUS.
Ważne:
- Pacjent, któremu lekarz wystawi e-ZLA nie jest związany terminem 7 dni na dostarczenie zwolnienia.
- Nie dotyczą go w związku z tym ewentualne obniżenia zasiłku chorobowego, czy opiekuńczego z powodu przekroczenia tego terminu.
- Konieczne jest natomiast przesłanie (złożenie) wniosku m.in. w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, występujących o zasiłek po ustaniu zatrudnienia (ubezpieczenia), czy pracowników, którym ZUS a nie pracodawca wypłaca świadczenia chorobowe. Ubezpieczony może to zrobić korzystając ze swojego profilu na PUE. Wniosek w jego imieniu może także złożyć z wydrukiem e-ZLA osoba upoważniona.
Wydruk wystawionego przez lekarza zaświadczenia lekarskiego e-ZLA jest przekazywany ubezpieczonemu:
- gdy z informacji udostępnionych na profilu lekarza na PUE ZUS wynika, że płatnik składek (np. pracodawca) nie posiada profilu na PUE ZUS,
- na żądanie ubezpieczonego nawet, jeżeli płatnik składek ma profil informacyjny płatnika składek na PUE ZUS.
Uwaga!
Wydruk zaświadczenia lekarskiego e-ZLA powinien być opatrzony podpisem i pieczątką lekarza.